Flashback 2001: Aaliyah komt om in tragisch vliegtuigongeluk

Flashback

Vijftien jaar geleden verloren we de prinses van de r&b in een tragisch ongeluk. Aaliyah was pas tweeëntwintig jaar oud toen haar vliegtuig crashte in de Bahama’s. Over de doden niets dan goeds, maar wie was Aaliyah nu eigenlijk? Wat had ze nog allemaal in haar mars en waar zou ze nu gestaan hebben, moest ze zich nog onder de levenden bevinden? Het verhaal van een zangvogel die nooit de hoogte heeft bereikt die zulke prachtexemplaren horen te bereiken.

Flashback 2001: Aaliyah komt om in tragisch vliegtuigongeluk

Een hemels zacht zangtimbre en een zwoel uiterlijk, meer had Aaliyah in de jaren negentig niet nodig om van jongsaf een icoon te worden in de popmuziek. Uiteraard was de muziek, die ze maakte, niet bijster origineel. Aaliyah was hevig geïnspireerd door het werk van zangeressen als Janet Jackson, Mary J. Blige en Sade, maar maakte daar ook geen geheim van. Haar troeven waren dat ze niet alleen beeldschoon was, ze presenteerde ook een eigen, excentrieke kledingstijl – baggy broek, Tommy Hilfiger-ondergoed,dat er vanonder kwam piepen, bikinitop erboven – en liet het allemaal heel naturel en doodnormaal lijken. Aaliyah was schijnbaar niet gekneed door allerhande managers, maar leek “the real deal”.

Qua stem moest ze haar meerdere erkennen in die van Brandy, een zangeres die in onze contreien vooral bekend werd door haar single The Boy Is Mine, een duet met grote rivale Monica. Maar ook qua dans ging het gezwinder bij pakweg Mya of de toen opkomende Britney Spears. Ondanks haar tekortkomingen bracht Aaliyah wel een totaalpakket. Ze  was de koploper van een generatie omdat ze goed was in veel dingen, zonder echt in iets te excelleren.

Wat ook altijd werkt in de wondere wereld van de popmuziek, is een beetje mysterie.  In 1994 verscheen haar debuutalbum ‘Age Ain't Nothing But A Number’, een debuutplaat die haar veel hits opbracht en haar onmiddellijk naar de top van de Amerikaanse r&b-hitlijsten katapulteerde. Voor de pers hield ze haar leeftijd geheim, want – zoals de titel van haar album al aangaf – leeftijd is slechts een nummer. In datzelfde jaar huwde ze met zanger R. Kelly en vervalste ze haar huwelijkscontract door aan te geven dat ze achttien jaar was. In werkelijkheid bleek ze slechts vijftien jaar te zijn.

Toen dat schandaal bekend raakte, besliste R. Kelly het huwelijk te verbreken en zich te richten op het bepotelen van andere jonge meisjes. Aaliyah daarentegen ging in zee met twee nieuwbakken producers: Missy Elliot en Timbaland, twee mensen die in de muziekwereld op dat moment bitter weinig  voorstelden. Dankzij hits als One In A Million, 4 Page Letter en If Your Girl Only Knew werd Aaliyah een naam die overal ter wereld over de tongen rolde en ook de carrières van haar twee producers kwamen voorgoed van de grond. Het album ‘One In A Million’ maakte van Aaliyah plotsklaps een wereldster.

In de jaren die volgden bevestigde Aaliyah haar wereldstatus. Ze verzorgde met de hitsingle Are You That Somebody de soundtrack voor de kaskraker ‘Mr. Doolittle’, acteerde mee in films als ‘Romeo Must Die’ en ‘The Matrix: Reloaded’ en zorgde voor een unicum door met Try Again de top van de hitparades te bereiken zonder dat daar een effectieve singleverkoop bij hoorde. Het nummer stond namelijk op de soundtrack van de film ‘Romeo Must Die’ en zette niet alleen de unieke stem van Aaliyah in de geschiedenisboeken, maar ook de onovertroffen en onvergelijkbare producersstijl van Timbaland kon sindsdien volledig teruggebracht worden naar dat ene nummer, een nummer dat trouwens bijna twintig jaar na datum nog steeds elke dansvloer in lichterlaaie zet.

Maar Aaliyah wilde meer. Haar teksten over het veilig verschuilen achter de brede schouders van een man en de kleine liefdesperikelen, die daaruit voortkwamen, waren voor haar te min. Op haar nieuwe album ‘Aaliyah’ wilde ze een vrouw neerzetten die in het reine was met zichzelf; eentje die op eigen benen wilde staan en alle vrouwen in de wereld een steunpilaar aanbood om voor zichzelf op te komen. Aaliyah wilde doen wat Beyoncé nu, vijftien jaar later, eigenlijk ook doet, maar dan zonder een product te worden van kapitalistische onderdrukking.

Het leven met de roem liet onbewust ook sporen na. Aaliyah verklaarde namelijk in een interview op een Amerikaans radiostation dat ze steeds weer een “prachtige droom” had, waarin ze achtervolgd werd door een hoop mensen en plots vleugels kreeg waardoor ze als een engel kon wegvliegen in de lucht. Van niets of van niemand last en helemaal alleen; dat leek voor haar toen het summum.

Hoe luguber is het dan niet dat we enkele weken later Aaliyah verliezen aan iets wat veel weg heeft van die droom? Na de opnames voor de clip van Rock The Boat op de Bahama’s, besliste Aaliyah met haar crew een dag vroeger te vertrekken dan voorzien. Het Cessna-vliegtuig, waar ze mee gekomen waren was niet vrij, dus moest een kleiner model het maar zien te doen. Het vliegtuigje werd schromelijk overladen en slaagde bij het opstijgen er niet in de neus omhoog te krijgen. Acht van de negen inzittenden waren op slag dood, Aaliyahs persoonlijke bodyguard werd teruggevonden enkele meters verder terwijl hij haar naam uitschreeuwde. Hij zou later in het ziekenhuis bezwijken aan zijn verwondingen.

Uit verder onderzoek zou later blijken dat de piloot weigerde om aanvankelijk te vertrekken omdat het vliegtuig overladen was. Hij werd onder druk gezet door de crew, zelfs toen de rechtermotor dienst weigerde. Onderzoekers vonden ook sporen van cocaïne en alcohol in het bloed van de piloot en zijn brevet leek enkele onwaarheden te bevatten.

Hoe zou het Aaliyah vergaan in 2016? Zou ze een grote actrice zijn geworden? Of toch de zangeres waar de hele wereld storm voor liep met een carrière waar Beyonce alleen maar van kan dromen? Want vergis je niet, na de dood van Aaliyah heeft Beyonce niet alleen haar stijl en boodschap voortgezet, maar ook haar lief ingepikt.

Één ding staat vast; bij het beluisteren van haar laatste album ‘Aaliyah’ hoor je dat het einde van haar muzikale carrière nog niet in zicht was. Haar nalatenschap leeft voort in al wie ze beïnvloedt heeft; van Drake en Chris Brown tot Rihanna, Beyoncé en Ashanti. Maar daarbij hoort voor eeuwig het knagende gevoel dat het allemaal nog grootser had kunnen worden. Het verlies van zo’n talentvolle, jonge artiest blijft moeilijk om te accepteren. 

Bekijk hieronder de clip van Rock The Boat. De scenes op het strand werden opgenomen enkele uren voor het ongeval.

24 augustus 2016
Joris Roobroeck