Flashback 1976: Sex Pistols geven legendarisch optreden in Manchester
Flashback
De geboorte van indiemuziek? De start van de florerende Manchesterscene? Of gewoon het beste optreden ooit? De superlatieven rond het optreden van Sex Pistols in de Lesser Free Hall in Manchester zijn haast niet bij te houden. Veertig jaar geleden vond een optreden plaats waar achteraf iedereen graag bij wilde zijn. Een terugblik op de start van een bloeiende jeugdcultuur.
Wie een blik werpt op de hitlijsten uit 1976 merkt onmiddellijk een mengelmoes van stijlen op. Artiesten als Tavares, KC And The Sunshine Band, The Bee Gees in hun vastgesnoerde-ballen-periode en Earth Wind And Fire voerden de charts aan op plateauschoenen en lieten hun overhangende olifantenpijpen slingeren op de toen populaire discomuziek. Het rock-’n-rollgehalte werd dan weer hoog gehouden door acts als The New York Dolls, Queen, Hall & Oates, Fleetwood Mac en een occasionele David Bowie, die tussen het snuiven door de tijd vond om zich op soul en funk te richten (Golden Years). Van over de grote plas kwam echter een volledig nieuwe, felle wind geblazen.
Als een stormram beukten The Ramones de hitlijsten binnen. Met hun debuutalbum en bijhorende single Blitzkrieg Pop stonden ze garant voor een luid en gammel feestje. De naam “punk” werd nog niet helemaal in de mond genomen, maar wel was duidelijk dat het muzieklandschap weldra grondig doorheen zou geschud worden. Het was in die slipstream dat een kleine honderd muziekliefhebbers een kaartje kochten voor Sex Pistols in The Lesser Free Hall, Manchester, een band, die de tongen los deed komen omwille van hun wilde reputatie. De jongens uit Chelsea waren boefjes van het vuilste soort. En ook frontman John Lydon had de reputatie een ongeleid projectiel te zijn, die niets liever deed dan tegen schenen schoppen en amok zaaien.
Het was uiteindelijk niet de muziek van Johnny Rotten en de zijnen die dit optreden tot een mythe zal maken - muzikaal was het concert immers geen hoogvlieger. Het was vooral de uitstraling die voor de nodige suspense zorgde bij het publiek. De Sex Pistols straalden een soort frustratie uit; teleurstelling over de maatschappij, de eenheidsworst op de radio en de hippiecultuur. Ze liepen rond in gescheurde kleren, gebruikten scheermessen en veiligheidsspelden als sieraden en lieten het haar kleuren. Het publiek werd omvergeblazen, niet zozeer door de korte, drie akkoorden tellende nummers, maar door het idee dat, als deze band hiermee weg komt, haast iedereen een band kan beginnen.
En nu komt het mooie aan heel het verhaal: het talent van het aanwezige publiek dat door die bewuste avond getriggerd werd. Tussen het aanwezige volkje stond een hele resem rock celebrities, die in de jaren tachtig pas echt bekend zouden worden. Leden van Joy Division/New Order, The Fall, A Certain Ratio, Ludus, Simply Red, Buzzcocks, Magazine en producer Martin Hannett zullen later toegeven dat die bewuste avond de rest van hun leven zou bepalen. Er is zelfs een lezersbrief teruggevonden op de redactie van NME dat het optreden uitvoerig beschreef. De schrijver was de jonge Morrissey, frontman van The Smiths. De allesomvattende gedachte van het aanwezige volk? Dat kunnen wij ook, en zelfs beter.
En Sex Pistols? Die waren vertrokken voor een grote carrière. Mede dankzij manager Malcolm McLaren en single Anarchy In The UK, wisten ze de jeugd in het Verenigd Koninkrijk een stem te geven. Punk werd een stroming die belangrijk was, niet zozeer voor de muziek, maar vooral omdat het de meest zichtbare en haakse jeugdsubcultuur was die we de afgelopen honderd jaar hebben gekend. De band stond zes weken later opnieuw in Manchester, deze keer voor een uitverkochte zaal. Voor het podium stonden plotsklaps honderden jongeren op post, allemaal gekleed in leren jekkers met veiligheidsspelden en allerhande gestolen autologo’s en kettingen. De splinterbom, die punk was, had in korte tijd veel slachtoffers gemaakt. En het zag er naar uit dat er nog veel gingen volgen.