De 9 van '94: Manic Street Preachers - 'The Holy Bible'

Flashback

Dit najaar keren we negen weken lang terug naar 1994. Het jaar waarin 'Pulp Fiction' een bioscoophit was, de wereld kennis maakte met 'Friends' en Nelson Mandela president van Zuid-Afrika werd. Wij bij daMusic kijken vooral naar de muzikale jaarrekening. 'The Holy Bible' van de Welshe band Manic Street Preachers staat ook in dat illustere lijstje. Het is commercieel gezien niet het meest succesvolle album uit dat jaar, laat staan van de band. Toch heeft 'The Holy Bible' over de jaren een cult status gekregen en mag het terecht gezien worden als een ware klassieker.

Ten tijde van de opnames voor 'The Holy Bible' was de sfeer binnen de band op zijn zachtst gezegd grimmig. Tekstschrijver en gitarist Richey Edwards worstelde met een depressie en een eetstoornis. Daarnaast dronk hij hevig en deed hij aan zelfverminking. Tot overmaat van ramp overleed tijdens de opnames manager Philip Hall, de man die de band op sleeptouw nam, aan de gevolgen van kanker. Edwards' situatie verslechterde hierdoor aanzienlijk.

De teksten op de eerste twee albums ('Generation Terrorists' uit 1992 en 'Gold Against the Soul' uit 1993) waren voor de helft van Edwards' hand en voor de andere helft van bassist Nicky Wire, maar voor 'The Holy Bible' schreef Edwards het overgrote deel. Nicky voegde naar eigen zeggen “bits and pieces” toe en zei dat hij zulke teksten zelf nooit had kunnen schrijven. De teksten waren altijd al direct en intellectueel en sneden thema's als kapitalisme aan, maar dit keer gingen ze een flinke stap verder.

Sommigen zijn van mening dat de teksten een reflectie waren van Edwards' mentale toestand. Dat moet haast wel, anders schrijf je niet zulke donkere teksten, die je regelmatig achter de oren doet krabben. Edwards gaf op bizarre en verknipte wijze zijn kijk op de dood, prostitutie, moordenaars, zelfpijniging en de holocaust. Laatstgenoemde is het thema van het übergrimmige The Intense Humming Of Evil, dat begint met een gesproken nieuwsbericht over het Neurenberg-proces. Het refrein luidt als volgt: "6 million screaming souls / Maybe misery - maybe nothing at all / Lives that wouldn't have changed a thing / Never counted - never mattered - never be".

De muziek op 'The Holy Bible' is even donker en sluit naadloos aan op het tekstuele deel. De band nam het album op in de Sound Space Studios, een kleine en goedkope studio in Cardiff, Wales. Dit heeft ervoor gezorgd dat de muziek heel lofi en guur klinkt. Guur zijn ook de de gejaagde en soms beklemmende composities en het gebruik van veel fuzz, distortion en chorus/flanger op de gitaar- en baspartijen. Dan zwijgen we nog over de samples waarmee de meeste liedjes openen. Archives Of Pain bevat al deze elementen en is bijgevolg een goed voorbeeld van dit muzikale vakmanschap.

'The Holy Bible' werd al eens omschreven als “one the darkest albums in rock history” en daar is niets van gelogen. Het is ook het laatste album met Richey Edwards, die bovendien ook met het idee voor de bevreemdende hoes op de proppen kwam. Na de release werd de gitarist opgenomen in een Priory-ziekenhuis en sinds 1 februari 1995 ontbreekt elk spoor van hem. Dit album wordt door sommigen dan ook gezien als zijn afscheidsbrief. Dat alles maakt het niet de gemakkelijkste plaat van Manic Street Preachers. Maar laat u niets anders wijsmaken: 'The Holy Bible' is een meesterwerk, hoe grimmig ook.

Volgende week blikken we terug op 'The Downward Spiral' van Nine Inch Nails.