De 9 van '94: dEUS - Worst Case Scenario

Flashback

Dit najaar keren we negen weken lang terug naar 1994. Het jaar waarin 'Pulp Fiction' een bioscoophit was, de wereld kennis maakte met 'Friends' en Nelson Mandela president van Zuid-Afrika werd. Wij bij daMusic kijken vooral naar de muzikale jaarrekening. En die is meer dan positief. 1994 staat bol van de klassiekers, maar voor de Belgische muziekwereld zal het voor eeuwig gelden als het Bijbelse jaar nul, met dank aan dEUS en ‘Worst Case Scenario’.

De geschiedenis van de Belgische rockmuziek leest een beetje als de heilige boeken. Jacques Brel als aartsvader Abraham uit het Oude Testament en Arno Hintjes die nadien zijn volk uit de muzikale woestijn leidde met TC Matic. Maar de grote ommekeer kwam er pas toen Tom Barman en zijn - ondertussen - dertien apostelen het toneel betraden.

Typerend voor het debuut van dEUS is de chaotische coherentie: alles hangt met haken en ogen aan elkaar, maar daar schuilt net de schoonheid van dit album. De producers van de plaat lieten ooit verstaan dat de verschillende takes afzonderlijk niet om aan te horen waren, maar dat het geheel wonderwel werkte. Om die reden vergelijken we ‘Worst Case Scenario’ al eens met The Velvet Underground en consorten: het is muziek gemaakt door kunstenaars en niet door muzikanten. 

Al willen we met bovenstaand statement absoluut geen afbreuk doen aan de ritmes van bijvoorbeeld een Jules de Borgher. De man is geen John Bonham of Ginger Baker, maar met één van hen had Hotellounge zonder twijfel een pak minder karakter gehad. Een wist-je-datje om terug te linken aan The Velvet Underground: de ‘Be The Death Of Me’ in de songtitel zou een verwijzing zijn naar Heroin van Lou Reed en diens maten.

 

Karakter hebben alle songs op ‘Worst Case Scenario’ trouwens op overschot. Luister bijvoorbeeld naar Right As Rain. De meest ingetogen song op de plaat, maar wat komt het ongelooflijk hard binnen. Op het nummer vertelt een jonge Tom Barman over de dood van zijn vader. De man stierf na een zware strijd tegen Alzheimer toen Barman zeventien jaar oud was. Een pure, maar o zo pijnlijke popsong, die bovendien live werd opgenomen in een leeg café. 

 

Er werd gelukkig ook stevig gerockt op dit meesterwerk. Humo omschreef Via destijds als "een wilde poging tot pop met een klemvaste ritmesectie en vreemde gitaaruitzaaiingen". Vijfentwintig jaar later kunnen we het nog steeds niet beter omschrijven. De sfeervolle en zomerse videoclip won de ZAMU Award (de toenmalige MIA’s) voor beste video. Het zinnetje "I skipped the part about love", leverde hen toen net geen schadeclaim op van R.E.M. Barman leende het zinnetje van Michael Stipe, al bleek die laatste later wel een fan te zijn.

 

Eindigen doen wij zoals elk memorabel dEUS-concert met Suds & Soda, want als de band om één nummer onthouden moet worden, zal het deze splinterbom wel zijn. Beavis & Butthead vergeleken het ooit met een rookalarm. En dat is wat ons betreft niet eens een belediging. De tijdloze herkenbaarheid en de doorgaans stijgende temperatuur in de kamer hebben ze alvast gemeen. 

Het nummer opent met de snerpende viool van Klaas Janzoons, die volgens waarnemers destijds dezelfde impact als dát riffje van Kurt Cobain. Commercieel gezien brak het nummer weliswaar niet evenveel potten. Daar had het door dEUS geweigerde reclamespotje van Adidas waarschijnlijke verandering in kunnen brengen. Antwerpse koppigheid of artistieke onafhankelijkheid? Zegt u het maar.

 

Hoe de Belgische rockscene er had uitgezien zonder ‘Worst Case Scenario’ zullen we nooit weten. Als we dat al willen weten. Het buitenlandse succes van de band en de plaat was een voorbeeld voor de latere generatie Belgische bands. En dat geldt ook voor de artistieke eigenwijsheid. Dat dEUS nooit meer een plaat zou maken als deze stond in de sterren geschreven, ‘In A Bar, Under The Sea’ kwam nog in de buurt, maar het heerlijke bohemiengehalte van dit debuut blijft ongezien.  

Volgende week blikken we terug op 'Holy Bible' van Manic Street Preachers.