Brian Fallon 2.0: op zoek naar 'A Wonderful Life'

Achtergrond

Dinsdag 12 april spelen Brian Fallon & The Crowes in Zappa in Antwerpen ( ja, er zijn nog tickets!). De naam Brian Fallon doet misschien wel een belletje rinkelen, want hij verdiende eerder zijn strepen bij The Gaslight Anthem. Frontmannen van bands die het niet helemaal gemaakt hebben en die het dan maar eens solo proberen: waar hebben we dat nog gehoord? Hieronder een betoog waarom het toch de moeite loont om daarbij te zijn. Een verhaal over imperfectie, eerlijkheid en bijna tien jaar (het eerste album van The Gaslight Anthem, 'Sink Or Swim', dateert van 2006) muziek als therapie.

Brian Fallon 2.0: op zoek naar 'A Wonderful Life'



De buitenwereld ziet pop- en rocksterren graag als idolen. Als een soort perfecte opperwezens, die door de hoogste God op deze aardkloot zijn gedropt om ons te verlichten. Toch hebben wij altijd een boon gehad voor de ietwat tragische figuren: getalenteerd, maar tegelijkertijd gebrandmerkt door inwendige twisten en demonen. Het is een van de belangrijkste redenen waarom Pete Doherty al sinds jaar en dag een streepje voor heeft bij ons. Brian Fallon is in zekere zin ook zo iemand: perfectie staat niet in zijn woordenboek, menselijkheid komt op elke bladzijde terug.

Nochtans, als je de man op een podium ziet staan, zie je nergens de contouren van een getroebleerde frontman. Bij de vele keren dat we zijn groep The Gaslight Anthem hebben gezien, viel Fallon steeds op door zijn joie de vivre en zijn speelse nonchalance. In zijn bindteksten hoor je soms een geboren verteller, die boeiende verhalen over niets kan vertellen en die je een alternatieve carrière als stand-up comedian zou toedichten.

Des te groter was onze verbazing toen bleek dat Brian Fallon dat allemaal juist niet is. Al jaren geleden bekende hij in interviews dat hij helemaal niet de extraverte, goedgeluimde lachebek is die hij op het podium soms speelt. Hij outte zich als een extreem nerveus, verlegen persoon, die niet weet hoe hij met de toenemende populariteit en dito verwachtingen moet omgaan. “Die leuke bindteksten? Die zijn er enkel omdat we tijd nodig hebben om de gitaren te herstemmen”, gaf hij ooit toe. De vergelijkingen, tot in het oneindige, met Bruce Springsteen en Eddie Vedder zouden voor elke muzikant een compliment zijn, maar maakten Fallon knettergek.

Terwijl andere frontmannen na optredens wilde feestjes bouwen in de backstages of de cafés van de stad waar ze die nacht toevallig beland zijn, gaf Brian Fallon te kennen dat hij na een optreden het liefste van al op zijn eentje in de tourbus zit, met muziek in de oren. Met melancholische muziek, liefst van al. We hebben zelden een zanger van een punkrockband zo de lof van The National weten bezingen als Brian Fallon.

Zijn stress en paniekaanvallen bleven niet altijd zonder gevolgen. Een drietal jaar geleden schreef hij, nadat enkele fans voor de zoveelste keer om een cover van Springsteen riepen, een vlammend betoog op zijn blog, onder de titel “Tonight, you have broken my heart”. De inhoud liet aan duidelijkheid niets te wensen over: “I’m asking openly and humbly that if anyone would like to come to a Gaslight Anthem show, please come because you want to see what we’re doing on that night.  (…) If have something to say, please start a band, get in the van, sleep on floors, and work your butt off and maybe one day I’ll find your band and I’ll come see you play. But I swear I will not yell at you or call out for you to play one of your influences songs… because I’ll be there to see you.”

Het zijn symptomen van een man die niet weet hoe hij moet omgaan met verwachtingen. Niet veel later schreef hij op een fanforum van zijn band een dubbel zo lang betoog, waarin hij zich excuseerde voor zijn uithaal en dieper inging op zijn persoonlijkheidsproblemen.

Dat die problemen nog niet ten einde waren, bleek bij hun vijfde album, ‘Get Hurt’ uit 2014. Fallon recupereerde van een echtscheiding, gaf in de interviews te kennen dat de band op het punt had gestaan om het bijltje erbij neer te leggen, en gaf fans en buitenstaanders gaandeweg meer inzicht in zijn getroebleerde psyche. Op plaat probeerde zijn band nieuwe paden te berijden, maar het album en de groep werden door nogal wat recensenten uitgespuwd. Zoals het een onzeker personage betaamt, gaf Fallon recent nog toe dat die kritiek er hard op inhakte. Hoewel wij vinden dat op ‘Get Hurt’ enkele van de beste nummers staan die Fallon ooit neergepend heeft (Underneath The Ground, Dark Places en de ijzingwekkend mooie B-side Have Mercy bijvoorbeeld), heeft de lauwe ontvangst ervoor gezorgd dat The Gaslight Anthem minstens voor even de pauzeknop heeft ingedrukt.

Maar de reden waarom Brian Fallon volgens ons toch een bewonderenswaardige man is, ondanks zijn besognes en ingewikkelde persoonlijkheid, is het feit dat hij toch weer overeind krabbelt. Zijn eerste soloplaat ‘Painkillers’ is daar een uitstekende demonstratie van. Zoals verwacht vormt de plaat een stijlbreuk met het werk van The Gaslight Anthem: meer folk, een vleugje country zelfs, en veel ingetogener. Enkel de powerpunch van Rosemary zou niet opvallen als je ‘m op een Gaslightplaat zou zetten.

Maar op andere momenten laat Fallon zich van zijn meest intieme kant zien: Honey Magnolia is meezingbaar en verscheurend tegelijkertijd, en in de afsluiter Open All Night trekt een gloed van melancholie en nostalgie al van bij de eerste luisterbeurt als een warm dekentje over je heen.
In de teksten sluipt een glimp van de problemen waar de man uit New Jersey mee kampt. Het is niet de eerste keer dat hij zichzelf meer blootgeeft op plaat: in 'Get Hurt' rekende hij bijwijlen al snoeihard af met zijn scheiding; en het sobere zijproject The Horrible Crowes, dat hij met bandmaat Ian Perkins had, stond helemaal in het teken van verloren liefde en stukgelopen liefde (zie ook: het mooiste Gaslightnummer Here’s Looking At You, Kid).

Maar dit is de eerste keer dat hij dat helemaal alleen doet: hij verstopt zich niet meer achter bandleden, ook niet achter metaforen in de tekst. In het opzwepende Red Lights is hij bloedeerlijk over de verlaten toestand van zijn appartement sinds de scheiding: “In all good faith and sentiment / I can't believe somehow / That I haven't died of something since you left this town / I'm all undecorated / Cigarettes and standard white apartment walls.”

In Among Other Foolish Things komt een meer cynische Fallon aan de oppervlakte: “And they say such foolish things, like "Love, love, love, love is all you need" / But everything inside is saying 'Danger, baby, love's gonna leave' / So I played your sympathy, have mercy on me / Cause I been hurt, I been stung, by the good name of love, 'til I threw my own heart in the sea... / Among other foolish things.”

Toch is het niet helemaal een plaat voor doemdenkers. In de eerste single A Wonderful Life weerklinkt een onverwoestbare levenskracht: “You say, my baby, all this time in between drives me crazy / I want a life on fire, going mad with desire / I don't wanna survive, I want a wonderful life.”

Fallon klinkt op ‘Painkillers’ bevrijd, en hoewel niet elk song een schot in de roos is (Steve McQueen is teveel “middle of the road”) bewijst Fallon opnieuw dat hij het unieke talent heeft om warme, integere teksten te koppelen aan een warmbloedig gevoel voor melodie.

En hoe zit het dan met The Gaslight Anthem? In interviews ontwijkt Fallon stelselmatig de vraag of geeft hij een vaag antwoord. Een teken dat hij het zelf niet weet. Hij gaf al te kennen dat het niet uit te sluiten valt dat ze hun laatste noot samen hebben gespeeld. Maar toen hij enkele maanden geleden de Gaslightsong National Anthem coverde op een solo-optreden zong hij de zin “Take it easy baby, it ain’t over yet” wel met een héle kamerbrede glimlach.

Op ‘Painkillers’ heeft Brian Fallon nog lang niet afgerekend met al zijn demonen. Maar hij gebruikt muziek waarvoor het medium eigenlijk het meeste geschikt is: als therapie. Vandaar ook de titel van de plaat: deze collectie nummers is zijn idee van een pijnstiller. Of zoals hij het zelf in een interview verwoordde: “The reason for ‘Painkillers’ is because from when I first started listening to music, I always found that music was kind of a comforting thing for people, like a counselor and a therapist and a friend. You know when you’re driving your car late at night? It’s like your friend is driving with you, the songs you listen to. I always felt like music was kind of like painkillers.

7 april 2016
Filip Van der Elst