Bob Dylan - 'Travelin' Thru - The Bootleg Series Vol. n° 15 1967-1969'

Flashback

Nu ’s mans productiviteit begrijpelijkerwijze afneemt – hij is intussen achtenzeventig jaar – blijft zijn parallelle platencarrière flink op speed. Al enkele jaren is het nu elke herfst “Bootleg Time”. Ondertussen zijn we in deze magistrale reeks al aangekomen bij nummer vijftien. Het principe blijft steeds hetzelfde: uit een bepaalde periode in Dylans carrière worden opnames van songs vrijgegeven, die de officiële release op lp/cd destijds niet haalden. De fans kunnen op die manier even naast de producer in de controlekamer kruipen en de meester horen evolueren naar de definitieve versie van nummers die men al jaren kent en die tot klassiekers uitgegroeid zijn.

Bij deze lading zitten zo – een willekeurige greep -  All Along The Watchtower en Lay, Lady, Lay. Doorgaans worden er ook nog live opnames of merkwaardige versies met een of andere gueststar aan toegevoegd. Dat is deze keer Johnny Cash. Zowel Cash als Bob Dylan hadden een grote achting voor elkaar. Cash was misschien fysiek wel zo groot als de eerder kleine Dylan had willen zijn en Dylan schreef met gemak hopen songs die Cash eerder moeizaam en met mondjesmaat uit de gitaar kreeg. Beide heren moesten elkaar ooit eens ontmoeten.

Johnny nodigde Dylan dus uit voor zijn zondagse tv-show op CBS, toevallig ook het label van beide heren. En dat helpt geen klein beetje. Even daarna doken ze de studio in voor een relaxte jamsessie waarbij ze zich hoorbaar amuseerden. Ook dat krijgen we te horen. Verder zitten er nog twee Cash-songs in die Dylan had gezongen in de studio, maar die uiteindelijk de compilatie niet haalden. Opnames met Earl Scruggs, reeds eerder onofficieel, maar van bedenkelijk, technisch niveau, beschikbaar, sluiten deze ‘Travelin’ Thru, The Bootleg Series Vol. n° 15 1967-1969’ af. Niet kwaad als geheel, maar toch niet van het gehalte van pakweg volumes twaalf over de periode van ‘Highway 61 Revisited’ of veertien over het opnameproces van ‘Blood On The Tracks’.

Dat hebben ze bij Sony Music blijkbaar ook gedacht, want het pakket is deze keer heel bescheiden: drie cd'tjes en een bescheiden boekje met linernotes en enkele obligate door fans al lang gekende foto’s. Jeff Rosen – de gewiekste bedenker van de Bootleg Series en bekwame bewaker van Dylans backcatalogue – had dit keer kennelijk andere katten te geselen. Ok, inhoud is steeds belangrijker dan vorm, maar deze aflevering steekt toch een beetje bleek af tegen eerdere packages.

Wij concentreren ons op de tweede cd. Die bevat een greep uit de studiosessies, die Cash en Dylan hielden op 17 en 18 februari 1969 in de Columbia Studios in Nashville. Het is het meest interessante gedeelte van deze aflevering. De sfeer is ontspannen en beide heren verkennen elkaars catalogus of de gemeenschappelijke favorites uit het rock- en countryrepertoire. Neem nu het origineel droeve One Too Many Mornings: hier wordt er van tempo en van zanglijnen veranderd en meteen krijg je een totaal anders song.

Tijdens de songs zijn er zelfs vluchtig richtlijnen te horen, worden er afspraakjes gemaakt om de songs een andere swing te geven, een aangepaste lyric of wat dies meer zij. Doorgaans is Cash' stem dominant naar voren gemixt en beperkt Dylan zich tot de tweede stem op de achtergrond. Ook het uitstapje naar gospel op Amen en Just A Closer With Thee – we zijn dan al bij cd nummer drie aanbeland – zal waarschijnlijk een suggestie van de iets meer met dat genre vertrouwde Johnny Cash zijn. Eerlijkheidshalve moeten we toegeven dat de twee takes van de Jimmie Rodgers Medley minder overtuigen wegens te vlak. Ze voegen gewoon te weinig toe aan het origineel.

Eenvoud is één van de ordewoorden van de opnames en eigenlijk van heel Dylans muzikale aanpak in die periode: enkel gitaar, bas en drums bij de opnames van 'John Wesley Harding’, die op de eerste cd nog eens dun worden overgedaan en waarbij vooral As I Went One Morning en I Pity The Poor Immigrant een echt alternatieve lezing meekrijgen. De andere versies blijven eerder dicht bij het origineel.

Dat geldt mutatis mutandis ook voor wat uit de ‘Nashville Skyline’-sessies wordt prijsgegeven. Dylan heeft er intussen een piano en een steel-gitaar bijgehaald, maar het blijft allemaal heel simpel van makelij. De enige outtake, het bluesy Western Road, heeft een leuk pianoriedeltje en baadt in de sfeer van Dylan anno 1968-1969. Het is niet dat we hem zo niet graag hebben, verre van zelfs, maar het brengt de luisteraar niet veel nieuwe dingen bij.

Dan is de tweede cd een stuk interessanter. Cash en Dylan houden het hier ook eenvoudig: twee stemmen en twee gitaren, maar wel een unieke wisselwerking tussen twee mastodonten uit de Amerikaanse muziek. Af en toe, als ze een meer rock-‘n-roll-feel nodig hebben, mag Carl Perkins de elektrische gitaar uitpakken. Dat levert kort en krachtig werk op. Bij That’s All Right, Mama, Mystery Train/This Train Is Bound For Glory en Big River waan je je even in het repetitiehok de vroege Elvis. Met wat goede wil tenminste en flink aangevuurd door Perkins. Het doet naar meer verlangen. You Are My Sunshine doet dat helaas helemaal niet en toont het gevaar van zulke eenvoudige studieoefeningen: het kampvuurniveau gluurt om de hoek en komt zelfs heel dichtbij.

Dylans optreden in 'The Johnny Cash Show' krijgen we integraal. Dylan is er in vorm en de rechtstreekse opname voor een publiek zet hem duidelijk op scherp. Voor wie er nog moest aan twijfelen: Dylan is niet alleen een begenadigd songwriter, hij is ook een ongeëvenaard performer. “Nobody sings Dylan like Dylan” is niet zomaar een reclameslogan. I Threw It All Away klinkt berouwvol zonder smartlap te worden, Living The Blues stoomt als een trein. Het duet met Johnny Cash in Girl From The North Country kennen we al van heel lang geleden en was wellicht de oeropname waarrond Jeff Rosen dit 'Vol. n° 15' van 'The Bootleg Series' heeft gebouwd.

Die hele Johnny Cash-ontmoeting inspireert Dylan, die op dat moment net de opnames van het fel gecontesteerde 'Self Portrait' heeft afgerond - is bij Dylan iets ooit afgerond? - om met dezelfde studiomuzikanten van de Johnny Cash Show nog enkele nummers van Johnny op te nemen: Ring Of Fire noch Folsom Prison Blues zullen echter de final selection halen. Enigszins begrijpelijk.

De Bootleg Series werden destijds in het leven geroepen en onwaarschijnlijk succesvol in de markt gezet om de hele illegale bootlegindustrie min of meer droog te leggen. Dylan was ondertussen de meest gebootlegde artiest van de muziekindustrie geworden – ongeveer elke zucht verscheen vroeg of laat op een bedenkelijke opname – en liep zo een pak royalties mis. Niet dat hij ze nodig had, maar eerlijk is eerlijk, ook voor Dylan kennelijk. Die achtergrond verklaart wellicht de aanwezigheid van de Earl Scruggs-sessies als afsluiter op dit exemplaar. Gezelligheid en spontaniteit zijn er troef maar het kampvuur, weet je wel…

De ontmoeting tussen Cash en Dylan verdiende het geboekstaafd te worden en maakt van deze ‘Travelin’ Thru - The Bootleg Series vol. n° 15 1967-1969’ een voldoende spannende aflevering. Maar er zijn van deze reeks urgentere edities verschenen.