Bob Dylan - The Cutting Edge 1965-1966. The Bootleg Series Vol. 12
Achtergrond
Het gaat snel voor Bob Dylan. Met ‘The Cutting Edge 1965-1966. The Bootleg Series Vol. 12’ zit hij aan zijn derde release in twaalf maanden. Meer dan kranig voor een ondertussen krasse zeventiger. Nu, snel heeft het voor de onrustige Dylan wel vaker gegaan. Neem nu bijvoorbeeld onderhavig Vol. 12 in de never ending Bootleg Series die met de regelmaat van een Zwitserse klok worden uitgebracht. Deze keer focust men op de hallucinante periode tussen januari 1965 en juli 1966 toen Dylan niet minder dan drie elpees uitbracht waarvan één dubbelelpee. Ja, ook toen ging het reeds hard met het “little white wonder”.
Drie elpees op achttien maanden en wat voor platen! ’ Bringing It All Back Home’,’ Subterranean Homesick Blues’ en ‘Blonde on Blonde’, een ongeëvenaarde trilogie waarmee Dylan definitief zijn meesterschap in de hogere rock and rollkunde meer dan overtuigend bewees. Op ‘The Cutting Edge’ gaat men nu haast opname na opname na hoe Dylan tot dat ongekende hoogtepunt in zijn carrière geklommen is. De fan of de criticus – vaak durven die wel eens samen vallen – kan die creatieve stappen op drie manieren volgen: de studio-opnames worden immers in drie verschillende formaten aangeboden. Voor de complete versie – niet minder dan achttien cd’s – moet men snel en liefst ook rijk zijn: ze wordt immers in slechts 5000 genummerde exemplaren aangeboden – enkel via Bob’s eigen site te bestellen – tegen het democratische prijsje van 600 dollar. Voor de andere fans heb je de Deluxe versie met zes cd’s aan een al wat zachter prijsje. Tenslotte is er de dubbelcd ‘The Best of The Cutting Edge 1965-1966’, die nu even onze voorkeur geniet.
The Bootleg Series focussen hoofdzakelijk op drie uitgangspunten: ten eerste een reeks live opnames uit destijds ophefmakende tournees. Ten tweede een bloemlezing uit vaak onwaarschijnlijk knappe outtakes of originele covers uit studio-opnames. En ten derde wat we gemakkelijkheidshalve “the work in progress”-invalshoek zullen noemen waarbij alternatieve of vroege versies van songs worden uitgebracht. Vol. 12 focust vooral op deze laatste benadering.
Dylan in de studio dus, alleen op akoestische gitaar of aan de piano, Dylan omringd door een keur topsessiemuzikanten - Mike Bloomfield, Al Kooper – of reeds geruggensteund door een flink deel van The Band, zijn eerste legendarische begeleidingsgroep waar hij in een volgende fase de schitterende ‘Basement Tapes’ mee zal opnemen, maar steeds zoekend naar een zeer eigen rock and roll sound die hij zelf het best omschreef als “thin wild mercury”. Wat hij daarmee bedoelde en hoe hij daartoe kwam, is het 15 maanden omspannende verhaal van ‘The Cutting Edge’!
Dylans zoektocht in de studio begint op 13 januari 1965 met Love Minus Zero/No Limit en eindigt – tenminste in deze dubbele ‘Best of van The Cutting Edge’ – op 10 maart 1966. Tussen die twee data gebeuren wonderen.
Toegegeven, de meeste van die wonderen kennen we al in de officiële versie. Bovendien zijn er nog weinig songs uit die periode die niet eerder ergens op een ‘officieuze’ bootleg zijn verschenen. Meer nog, de eerlijkheid dwingt ons toe te geven dat dit Vol. 12 van The Bootleg Series soms gevaarlijk dicht bij het vroegere Vol.7 – de soundtack van de boeiende docu ‘No Direction Home’ van Martin Scorsese – komt. But let’s not bother : de Bootleg Series zijn een ware goudmijn voor ieder die “another side of Dylan” wil ontdekken. Zo waren het onvolledige You don’t have to do that of Lunatic Princess ons onbekend maar California was dan weer al op vroege bootlegs te horen.
Zelfs voor een doorwinterde fan moet het toch een naar de keel grijpend moment zijn wanneer Desolation Row met Dylan solo op piano en mondharmonica uit de boxen klinkt. Om het echte creatieve proces van Dylan in die periode mee te maken heb je wellicht de Deluxe of de Complete versie van The Cutting Edge nodig maar toch laat deze “eenvoudige” dubbelaar al duidelijk merken dat Dylan vaak zoals een perfecte schilder laagje per laagje zijn embryonale schetsen opbouwt tot een zoveelste kathedraal die alle rockstormen zal doorstaan. Soms speelt hij wat met het tempo: in Tombstone Blues wordt dat wat opgedreven, in Visions of Johanna gaat het naar omlaag. In beide gevallen blijkt het van een meesterlijke intuïtie te getuigen.
In die periode paste Dylan vaak de techniek van “automatic writing” toe. Sommige versies van songs durven daardoor nogal verschillen van de officieel uitgebrachte song. In Just Like A Woman blijkt heel wat geschrapt en veranderd. Het duidt aan dat Dylans teksten eigenlijk nooit definitief zijn: ook nu nog tijdens liveconcerten verandert hij voortdurend de lyrics. Muziek is voor hem altijd iets levendigs geweest dat om het moment zelf gecreëerd wordt.
Dat komt schitterend tot uiting in ‘The Cutting Edge’, zelfs in de simpele double cd package. Vol. 12 van The Bootleg Series geeft ons een knappe inkijk in de creatieve arbeid van Bob Dylan tijdens een van zijn meest betoverende periodes. Bij aanschaf, bewondering verzekerd!