#BillyBraggKiest - Dick Gaughan - The World Turned Upside Down (1981)

#BillyBraggKiest - Dick Gaughan - The World Turned Upside Down (1981)

Al meer dan veertig jaar verbaast deze sympathieke bard uit Barking, UK ons van tijd tot tijd met schone liedjes. Maar waar gaat het muzikale hart van Billy Bragg zelf sneller van tikken?

Dick Gaughan kenden we niet, maar dankzij Billy Bragg konden we de man ontdekken en wijds omarmen. The World Turned Upside Down is dan ook een schitterend nummer. Dick Gaughan is een Schotse politieke folkzanger, en je hoort onmiddellijk waarom hij door Bragg wordt geëerd: hij verpakt de songs in dezelfde schaarse arrangementen die ervoor zorgen dat de focus helemaal op woord en muziek wordt gericht. Bragg zou het nummer later trouwens ook zelf coveren.

Het herinnerde hem eraan dat folk ook politiek kon zijn, in tegenstelling tot veel van de zeemzoete folk uit de jaren zeventig. In de winter van 1984 – in volle Thatcher-periode – speelde Bragg een aantal benefietconcerten om de stakende mijnwerkers in het land financieel te ondersteunen. Tijdens een van die concerten zag hij ex-mijnwerker, dichter en songschrijver Jock Purdon optreden. Hoewel Purdon op dat moment negenenvijftig was, zag hij eruit als een tachtiger, maar de doorleefde folksongs die hij bracht klonken veel politieker en radicaler dan alles wat Bragg tot dan toe had gehoord.

‘Handful of Earth’ (1981), de plaat met The World Turned Upside Down, werd Dick Daughans meest succesvolle soloalbum ooit, zowel qua bijval bij de pers als qua verkoop. Melody Maker verkoos het tot folkalbum van het jaar 1981, en in 1989 werd het door het tijdschrift Folk Roots (nu fRoots ), na een bevraging bij lezers en critici, uitgeroepen tot album van het decennium. Het bevatte zowel traditionals als hedendaagse nummers, en een aantal daarvan zouden deel blijven uitmaken van Gaughans kernrepertoire, zoals Robert Burns’ lyrische Now Westlin Winds, het pittige Erin Go Bragh, Phil & June Colcloughs suggestieve Song For Ireland en zijn eigen bewerking van traditional Both Sides The Tweed, waarin wordt opgeroepen tot Schotse onafhankelijkheid, maar zonder daarvoor de vriendschap met de rest van Groot-Brittannië op te offeren. 

De Thatcherregering van de jaren tachtig wakkerde Gaughans politieke engagement aan. Hij had voordien zijn sterke socialistische overtuigingen nooit verborgen, en ook op zijn vorige albums stonden al liedjes van schrijvers als Hamish Henderson, Ewan MacColl, Dominic Behan, Ed Pickford en Leon Rosselson. Nu had hij echter het gevoel dat het echt wel tijd was geworden om te stoppen met louter zaken rapporteren, maar dat hij daadwerkelijk moest gaan meedoen. Zijn volgende album, ‘A Different Kind of Love Song’ (1983), werd volgens Gaughan bijgevolg "een frontale aanval, eigenlijk een polemiek tegen de Koude Oorlog".  

Al zijn nummers, uitgevoerd in verschillende stijlen, variërend van akoestische folk tot elektrische rock-'n-roll, straalden politiek engagement uit. Gaughan breidde zijn politieke activisme ook uit naar andere gebieden dan zingen. Hij richtte ook nog Perform op, een organisatie die tot doel had de samenwerking in de volksmuziekwereld te verbeteren. Hij sloot zich aan bij de agitprop-theatergroep 7:84, en tijdens de Britse mijnwerkersstaking (midden de jaren tachtig) was hij voorzitter van de Leith Miners' Support Group.

Uit eerbetoon geven we hier de volledige tekst weer van The World Turned Upside Down:

In 1649 To St. George's Hill,
A ragged band they called the Diggers
Came to show the people's will
They defied the landlords
They defied the laws
They were the dispossessed reclaiming what was their

We come in peace they said
To dig and sow
We come to work the lands in common
And to make the waste ground grow
This earth divided
We will make whole
So it will be
A common treasury for all

The sin of property
We do disdain
No man has any right to buy and sell
The earth for private gain
By theft and murder
They took the land
Now everywhere the walls
Spring up at their command

They make the laws
To chain us well
The clergy dazzle us with heaven
Or they damn us into hell
We will not worship
The God they serve
The God of greed who feed the rich
While poor folk starve

We work we eat together
We need no swords
We will not bow to the masters
Or pay rent to the lords
Still we are free
Though we are poor
You Diggers all stand up for glory
Stand up now

From the men of property
The orders came
They sent the hired men and troopers
To wipe out the Diggers' claim
Tear down their cottages
Destroy their corn
They were dispersed
But still the vision lingers on

You poor take courage
You rich take care
This earth was made a common treasury
For everyone to share
All things in common
All people one
We come in peace
The orders came to cut them down

1 augustus 2024
Laurens Leurs