Billie Holiday - The Centennial Collection

Achtergrond

Er is iets dat het werk van Billie Holiday tijdloos maakt. Onlangs nog kwam Lady Day uitgebreid in de aandacht naar aanleiding van 100 jaar Holiday. Meteen ook de aanleiding voor platenfirma Sony om uit haar korte, maar bijzonder invloedrijke carrière een 'Centennial Collection' te puren. Vanzelfsprekend zijn zowat alle classics erop vertegenwoordigd, maar er zijn ook minder bekende parels op terug te vinden.

Holidays ouders keken weinig naar Elinore Harris (haar echte naam) om, waardoor ze op zeer jonge leeftijd in aanraking kwam met de geplogenheden van de werkelijke wereld. Slechts één ding bood de jonge Billie enige troost: muziek. Ze herkende zich in de emoties die Bessie Smith en Louis Armstrong vertolkten. En haar liefde voor muziek zou nooit meer afnemen.

Holiday werd zeer vroeg ontdekt door de erg invloedrijke talentscout en muziekproducer John Hammond  (die onder meer Dylan, Springsteen, Cohen, Franklin,...ontdekte). Toch heeft het even geduurd vooraleer zij haar eerste hit te pakken had. De eerste paar nummers op de 'Centennial Collection' staan dan ook in het teken van haar samenwerking met grote orkesten (zoals o.a. met Benny Goodman). These Foolish Things, Summertime en Billie’s Blues brengen meteen de orkestrale grandeur en de vocale klasse van Lady Day in stelling.

Iets verderop vinden we nummers die de samenwerking met muzikanten zoals trompetspeler Buck Clayton en tenorsaxofonist Lester ‘Prez’ Young (verantwoordelijk voor de nickname Lady Day) in de verf zetten, zoals I’ll Get By (As Long As I Have You) en Mean To Me. In die tijd werkte ze ook onder meer samen met Count Basie en Artie Shaw. Vooral de samenwerking met Shaw liet zijn sporen na. Zo zou Holiday de eerste Afrikaans-Amerikaanse zangeres worden met een volledig uit blank personeel bestaand orkest. Dit resulteerde in raciaal getinte spanningen met concertpromotoren, waardoor de frustraties bij Holiday danig opliepen.

Niet alles in het leven van Holiday was kommer en kwel, al wordt net dat aspect maar al te graag vooruitgeschoven. Zo laten composities als You Go To My Head en When A Woman Loves A Man horen dat Billie ook triviale bezorgdheden op liefdesvlak naar haar hand kon zetten.

Onsterfelijk blijft haar controversiële vertolking van Strange Fruit (Abel Meeropols gedicht over de segregatiepolitiek en de toen zeer frequent voorkomende lynchpartijen in het Zuiden), het nummer waar Holiday wellicht tot in de eeuwigheid mee geassocieerd zal worden. Haar toenmalige platenfirma Columbia had echter niet de minste interesse in een opname van dat nummer (te uitgesproken politiek), waardoor Holiday er een opname van maakte voor het concurrerende Commodore-label. Het zou het keerpunt in haar carrière zijn: ondanks alle boycots verwierf het nummer en haar bijzondere vertolking een legendarische status.

Inspiratie haalde ze vaak uit het dagelijkse leven. Een meningsverschil met haar moeder was bijvoorbeeld de directe aanleiding voor het samen met Arthur Herzog gepende God Bless The Child. Dat dagelijkse leven zou echter verstoord worden door de oorlog, iets waar een nummer als Gloomy Sunday (ook wel de “Hungarian Suicide Song” genoemd) naar verwijst.

Uit een van haar allerlaatste opnamesessies wordt op dit verzamelalbum Lover Man (Oh Where Can You Be) gepresenteerd, een nummer dat achteraf bekeken  een van haar allergrootste hits zou worden. Holiday bleef zingen, maar geraakte steeds meer in de problemen. De drugs (onschuldig wietgebruik, maar ook opium en heroïne) begonnen hun tol te eisen en ook de enorme druk om het succes van de hoogdagen terug op te zoeken waren belangrijke factoren. Ze zou uiteindelijk sterven aan de gevolgen van levercirrose.

Op zeer korte tijd heeft ze een invloedrijke carrière gehad. Dat blijkt ook uit de grote respons die ze nog steeds teweeg brengt. Kurt Overbergh (Ancienne Belgique) trok in het kader van honderd jaar Holiday naar New York om er een radioreeks te maken, José James bracht recent ‘Yesterday I Had The Blues’ uit, enzovoort. En dan zijn er nog de talloze artiesten (m/v) die schatplichtig zijn aan haar muzikale erfenis. Holiday is nog steeds een enorm jazzicoon, niet zozeer omwille van haar getroubleerde leven, maar vooral omdat ze tijdens haar leven op haar eigen, volstrekt unieke manier meerdere, al dan niet muzikale stenen verlegde.