#25jaarduyster - De duystere kantjes van (ma)

Op 2 januari 2000 zocht radioshow duyster voor het eerst schuchter de weg in de ether. In die kwarteeuw is het programma uitgegroeid tot een genre "in its own right", en werd de wekelijkse laatavondafspraak voor velen een houvast in de turbulente innerlijke wereld.

daMusic blikt de komende dagen terug op vijfentwintig jaar duyster, met getuigenissen van luisteraars binnen en buiten onze redactie. We polsten tien verstokte fans van de show naar hun duystere kantjes.

Een van de grootste duyster-acolieten op onze redactie is (ma), ofte Marc Alenus. Lees mee hoe de radioshow ook hem kan 'pakken' en welke verborgen duyster-like parels hij nog kan aanraden.

 

Herinner je je nog waar, wie, hoe of wanneer je duyster ontdekte op je radio?

Nee, al ben ik eigenlijk een laatbloeier en zou ik het me eigenlijk moeten herinneren. Ik was zeker niet mee van bij het begin. ‘s Avonds luisterde ik sowieso al weinig naar de radio, en in de beginjaren van duyster was ik volledig into folk. Als ik in de late uurtjes al naar de radio luisterde, was dat naar 'De Groote Boodschap' op Radio 1. Van duyster hoorde ik weleens flarden, maar nooit hele uitzendingen. Toen ik een vijftien jaar geleden echter (opnieuw) begon met het maken van een eigen “chart”, ontdekte ik op een bepaald moment dat er een radioprogramma was waarin nogal wat van mijn favoriete artiesten werden gespeeld. Uit die tijd stamt ook mijn eerste persoonlijke contact met Eppo, toen bleek dat we allebei Sir Sly wel leuk vonden. Helemaal geen duyster-band trouwens, maar we waren toen wel bij de weinige mensen die die band kenden.

Een obligate halte in muziekvragenlijstjes…. Wat zijn jouw favoriete artiesten en/of albums/songs uit het duyster.-archief, internationaal en Belgisch?

Mmm, laten we dan gaan voor de langstdurende muzikale relaties, en dan is Conor Oberst zeker een naam die in me opkomt. Ook daar was ik niet van bij het begin mee, maar de liefde gaat toch al terug tot het wonderjaar 2005, waarin zowel ‘Digital Ash In A Digital Urn’ als ‘I’m Wide Awake, It’s Morning’ verschenen. Platen die ik moést hebben. Het oudere werk ontdekte ik pas later. Helemaal over mijn dak ging ik toen Oberst, samen met Phoebe Bridgers, Better Oblivion Community Center oprichtte.

Ook van Sophia heb ik heel wat in huis. Robin Proper-Sheppard is niet alleen een artiest naar mijn hart, maar ook een heel fijn mens. Ik schrok me een hoedje toen hij mijn afspeellijst bleek te volgen op Spotify, en verklaarde dat hij daar regelmatig mooie muziek ontdekte.

Verder heel veel vrouwelijke artiesten, en dan denk ik meteen aan Adrianne Lenker van Big Thief, Haley Heynderickx, Cat Power, Sharon Van Etten, enz. Ik mocht er eigenlijk maar drie noemen, maar er zijn er nog veel meer.

Uit eigen land moet ik zeker Astronaute / Aletta noemen. De stem van Myrthe Luyten is één van mijn absolute favoriete keelgeluiden. Ze brengt niet vaak iets uit, maar als ze dat doet, smelt ik als een wassen beeld onder een terrasverwarmer. Ik ben zelf half Limburger, maar dat heeft er niets mee te maken.

Dichter bij mijn huidige woonplaats vind ik nog iemand: Pauwel De Meyer. Een leuke anekdote is misschien dat ik hem ooit het dak van mijn toenmalige school aanbood om er een videoclip op te nemen. Dat was met de band Monster Youth, en helaas is de clip niet meer beschikbaar.

Meer recent leerde ik dankzij duyster ook Imaginary Sister kennen. Hen heb ik nog niet live gezien, om de eenvoudige reden dat mijn eerste poging daartoe eindigde op de stoep voor het volgepakte Antwerpse café waar ze zouden spelen.

Welke songs of bands hoorde je voor het eerst bij duyster. en deden je haast je radiotoestel knuffelen?

Band of Horses! Ik zette ‘Everything All The Time’ onlangs nog eens op. En Other Lives’ Tamer Animals. Ik zag ze in 2011 live op Crossing Border en dat was een fantastische ervaring. Het is echter een misdaad tegen de mensheid dat hun debuutplaat met daarop Black Tables niet meer op Spotify staat. Ook Loma heb ik heel waarschijnlijk ontdekt dankzij Eppo en Ayco, een nummer als Don’t Shy Away is zo teer dat je je radio bijna niet durft aan te raken uit vrees dat hij uiteen zal vallen.

Duyster. is tomeloze weemoed en oorverdovende zoetheid. Welke duyster-songs raakten je tot in de diepste vezel, al dan niet tot tranen (van schoonheid of van gedeelde smart) toe?

Bijna onmogelijke vraag, maar onlangs had ik het nog met iemand over Daughter, en telkens ik Youth hoor, knakt er toch iets in mij. Van een zeldzame schoonheid! De song haalde dan ook terecht één van de duyster-compilaties.

Over Sophia had ik het al, en ook al zijn andere nummers me dierbaarder, toch werd ik ook midscheeps getroffen door de versie van Oh My Love die Robin Proper-Sheppard samen met Whispering Sons bracht in hun recente Radio1-sessie. Teleurstelling over een relatie die schipbreuk leed, klonk zelden zo pakkend.

Een heel mooi duet dat ik via duyster ontdekte was I Felt A Funeral In My Brain van Andrew Bird en Phoebe Bridgers.

Nog iets dieper in je zielenroerselen peuterend… Welke duyster.-songteksten raken telkens weer een gevoelige, persoonlijke snaar?

Tiny Ruins, de band van Hollie Fullbrook bracht vorig jaar de plaat ‘Ceremony’ uit, waarop de zangeres haar miskraam verwerkte. Dat deed ze op zo’n mooie manier dat ik, een vent die nooit met zo’n ingrijpende gebeurtenis geconfronteerd werd, toch elke keer weer mijn keel voel dichtgaan bij The Crab/ Waterbaby.

Er passeerden de voorbij vijfentwintig jaar al duizenden songs op de playlists van duyster., maar je kan ongetwijfeld zelf nog songs suggereren die om welke reden dan ooit nog nooit de zondag- of maandagavondradio haalden?

Ik heb het moeten opzoeken, maar blijkbaar werd Happy Birthday Mrs. E van Rombouts en Watts nooit gedraaid in duyster. Heel die plaat (‘Muted Songs For Piano’) is aangrijpend en erg persoonlijk en sinds het heengaan van Matt Watts is die me nog dierbaarder. Maar niets daarvan haalde duyster. Gelukkig is Mrs. E elk jaar jarig, en als Matt Watts nog eens herdacht moet (mag!) worden, dan misschien eens met deze parel.

Ook Untitled God Song van Haley Heynderickx werd nog niet gedraaid volgens dé bron van duyster. Uit ‘I Need To Start A Garden’ haalde enkel The Bug Collector het programma. Het is voor mij nochtans hét nummer van 2018.

Van Loney Dear werd nog helemaal niets gedraaid. Nochtans zorgde Emil Svanängen al meermaals voor troost hier ten huize. Luister naar zijn bekendste nummer Hulls en begrijp.

Stel: er komt een nieuwe duyster.-compilatiecd of lp, welke songs mogen volgens jou niet ontbreken?

Daniel Johnston - True Love Will Find You In The End, troostend en schurend tegelijk, zoals een echter duystersong moet zijn.

Onlangs had ik het ook nog eens over The Twilight Sad. Ik dacht eigenlijk dat die band gesplit was, maar recent was er toch een nieuw album met vooral demo’s. Ik moet dat eigenlijk nog eens beluisteren, maar voorlopig warm ik me nog eens graag aan Cold Days From The Birdhouse. Maar ach, dit is allemaal maar dagdromen. Eppo zal zijn plan wel trekken voor een supercompilatie naar aanleiding van de vijfentwintigste verjaardag… En doe ook maar Daydreaming van Dark Dark Dark, nu we dan toch aan het dromen zijn.