Zwerm - Great Expectations

Eigen beheer

Hebt u dat soms ook? Dat u, telkens u een bepaalde plaat draait, de neiging voelt om die nog eens te spelen? Omdat je de indruk hebt dat je iets gemist hebt? Wij hebben dat dus met deze.

De theorie, die achter 'Great Expectations' zit, is al niet min: micro-tonaliteit. We zouden het kunnen uitleggen, maar als niet-muzikant lijkt ons dat niet vanzelfsprekend. Dus vergeef ons, als we u doorverwijzen naar Wikipedia. Wat u na deze twee paragrafen vast al duidelijk moet zijn, is dat het hier om niet alledaagse muziek gaat.

Dan moeten we het nog over de uitvoerders hebben. Zwerm is een gitaarkwintet (op de foto achteraan de cd toch), dat nieuwe horizonten verkent en er daarbij niet voor terugschrikt om beroep te doen op andere (al even nieuwsgierige) muzikanten. Stephen O'Malley (van Sunn O))) en de Iraanse zangeres Sarah Akbari zijn er daar een paar van. Ook voor dit album werd “buitenbandse” inbreng gezocht en gevonden in de persoon van de al even curieuzeneuze Karen Willems, percussioniste en veel meer dan dat. Voeg daar nog Rudy Trouvé aan toe als producer en je weet waaraan je te verwachten.

Of eigenlijk net niet. Want dat is uiteraard de bedoeling: “to boldly go where no musician has gone before”. En daar slagen ze dan ook in. Maar de reis door de muzikale ruimte is niet rechtlijnig. Dat blijkt al snel, eens je deze plaat door de boxen laat schallen. Er wringt iets, er loopt iets scheef. Of die indruk krijg je toch. Maar terugkomend op die micro-tonaliteit zijn het waarschijnlijk onze westerse oren, die het zo gewend zijn om westerse muziek te horen dat dit aanvoelt als “fout”.

Maar de ervaring leert ons dat gewenning vaak helpt om dat goed te maken. En dat is ook zo. Die rare klanken krijgen iets unieks. Je maakt je die stilaan eigen en pas dan begint de echte pret. Let wel: het wordt nergens doordeweeks. En wij durven wedden dat, als we dit album over een paar jaar weer uit de kast vissen, er opnieuw die vreemde gewaarwording mee gepaard zal gaan.

Als je het eerste nummer Crow In The Dark beluistert, krijg je meteen een idee van wat we precies bedoelen. Je wordt van alle kanten bestookt met gitaarklanken, waarvan er weinig “rechtlijnig” lijken te zijn. Het piept en kraakt dat het een lieve lust is. En Willems voegt daar nog een percussieve dimensie aan toe. Of zoals het in de tekst van dat nummer wordt aangegeven: “They all were wrong they all were false but it will be allright”.

Dat principe wordt verder de hele plaat doorgetrokken: je krijgt impulsen over je heen vanuit alle mogelijke hoeken van de boxen of hoofdtelefoon. Soms wordt dat gepropt in iets wat op een liedje lijkt (zoals de opener of het loodzware Heavy Machinery). Elders neemt het experiment de overhand en grabbel je naar enige houvast. Maar net die vrije val kan ook spannend zijn. Zoals dat het geval is in het mysterieuze No Sign Of Dawn In The Sky of Melusine, beide instrumentaal, beide moeilijk te vatten, maar toch passend in het geheel.

Het titelnummer is misschien wel het vlaggenschip. Opgebouwd vanuit een eenzame gitaarlijn, die je de song lang blijft achtervolgen, wordt het uitgebouwd tot wat de titel al aangeeft. De stem krijgt een nasale klank mee (iets wat als een rode lijn door de plaat loopt). Opvallend minimalistisch ook hier, in tegenstelling tot in sommige van de andere nummers, waarin je langs alle kante bestookt wordt. Maar hier is dat gepast.

'Great Expectations' is voor de muziekliefhebber, die ook houdt van de duistere steegjes, van de moeilijk begaanbare paadjes. De luisteraar wordt immers voortdurend uitgedaagd, maar is net dat niet wat muziek moet doen?