Zea - Moarn Gean Ik Da

Makkum Records

Zea was midden jaren negentig een indieband, maar is sinds 2005 de eenmansformatie van Arnold Den Boer (The Ex). Op 'Moar, Gean Ik Dea' ('Morgen Ga Ik Dood') doet hij het in het Fries met werk dat deels autobiografisch, deels ontleend aan het dagelijkse leven is. Dat levert een bijzonder resultaat op.  

In de hoesnota's valt het standbeeld op van een jongetje op een dak evenals dat van een moeder, die haar kind vol zorg vastneemt. Het overlijden van Den Boers moeder heeft duidelijk sporen nagelaten.

Den Boer kleedt zijn songs sober in. Wat akoestische gitaar, wat piano, een losse sample en vooral die kwetsbare stem die een reeks prachtliedjes zingt. De grote sterkte van het album zit vooral in de eigenzinnigheid. Teksten in het Fries bijvoorbeeld, die dan gelukkig wel van een Engelse vertaling voorzien werden. Die maken duidelijk dat Den Boer een reeks knappe observaties doet en gedachten lost, die voor iedereen herkenbaar zijn.

De kale, maar doeltreffende opener De Grün maakt op een prikkelende gitaarmelodie (die vaag Thé Lau in herinnering brengt) duidelijk dat de wereld van Den Boer helemaal overhoop gehaald werd. "Ik sjoch de grün", luidt het of: "Ik zie de grond". Het is lastig om het zonlicht te zien en ik had jou nog zoveel te zeggen.

Af en toe hoor je een zuivere pophook. In Efter It Gerdyn laat Den Boer steviger gitaarwerk horen. Hij schuilt achter het gordijn. In de kale, maar sfeervolle titeltrack gaat het hard, op leven en dood. "Wat als ik morgen het leven laat? Wat blijft er dan nog over?", zo vraagt hij zich af. En dan is er het door de piano van Oscar Jan Hoogland aangedreven Wurch dat doet denken aan de intensiteit van The God Machine. Wat ben ik klein op deze grote aardkloot; ik voel me rot en verloren en de zin in het leven is er niet (meer). Die sfeer wordt nog versterkt door de kleine, veelzeggende tekeningetjes die de hoesnota's sieren.

In Hald Dy De Harsens is er ritme en kan Den Boer plots veel kwijt, tekstueel dan. Losse observaties (het brood dat vader in de Aldi kocht, de gin in de koffie van Siebe en Oege die bedwatert) worden knap aan elkaar gelast en de sobere muziek wordt versterkt met samples en geluiden. Het verhalende komt ook goed tot uiting in het gaandeweg spanning opbouwende Gles Wadzje dat uitmondt in de vaststelling: "It is troch alles hinne" ("Het is verwoestend").

Ik kin der niet bij klinkt als een slaapwalsje, een akoestisch nummertje dat tranen en zoete troost opwekt. Het is immers allemaal al lang voorbij. Tijdens Fan Elke Seis Ien Fyn is er zelfs geen sprake van zang, maar eerder van onschuldige, nerveus ingesproken tekst.

Den Boer tracht recht te krabbelen tijdens Lukt De Triedden Fan De Wand om vervolgens af te sluiten met het woordenloze As Ik Neat Sis, Is It Goed, dat net als het album door de sobere sfeerzetting en thematiek wat doet denken aan Robin Propper Sheppard (Sophia).

'Moarn Gean Ik Dea' is emotioneel rijke en bovenal pure en oprechte muziek, waarvoor hulde.