XII Alfonso - Charles Darwin

Eigen beheer

Van het Franse ensemble XII Alfonso (lees: Douze Alfonso) mag je steeds een conceptalbum met een hoge productiestandaard verwachten. Na het drieluik over de schilder Claude Monet hebben de broers François en Philippe Claerhout opnieuw voor de biografie gekozen. Drie jaar hebben ze gewerkt aan ‘Charles Darwin’.

De gastenlijst op dit triple album is ronduit indrukwekkend. De opsomming leest als een “who is who” in progland: Francis Dunnery, Tim Renwick, Robin Boult, Ian Bairnson, David Paton, Mickey Simmonds, Ton Scherpenzeel, Maggie Reilly, John A. Helliwell, John Hackett. De promosheet belooft de luisteraar zelfs vijftig musici op zeventig instrumenten.

Overdaad schaadt, is de wijsheid. Lijdt dit project niet onder zijn eigen gewicht? Het antwoord is ja. Als je iedereen een plek onder het spotlicht wilt gunnen, moet je immens veel muziek schrijven. Concreet: tweeëntwintig liedjes en dertig instrumentals. Zo’n aanpak kan enkel lukken als je beschikt over zangers die in staat zijn de biografische gegevens te dramatiseren. Maar dat kaliber van zangers ontbreekt hier.

Ook moet de compositie leidmotieven aanbrengen die de luisteraar bij het handje nemen. Die zijn er ook, in de vorm van miniatuurmuziek (die verwijst naar Darwins collecties) en verder de Keltische, maritieme en exotische invloeden die bijdragen tot de herkenning. Maar zij dragen het gigantische bouwwerk onvoldoende. Uiteindelijk is ‘Charles Darwin’ één grote collectie met hoogst aardige muziek. Het cement dat de drie schijfjes moet samenhouden, droogt echter niet. Er is geen supervisie, geen masterplan.

De oorzaak van deze charmante mislukking ligt bij de narratieve structuur. Het album houdt te strak vast aan de chronologie van Darwins leven. Om de ware betekenis van Darwin te duiden, had men zich beter meer vrijheid veroorloofd.

En er is de moeilijkheidsgraad: sommige onderwerpen lenen zich nu eenmaal beter voor een muzikale voorstelling dan andere. Hoe druk je in godsnaam Descent with Modification in muziek uit? Toch komt men soms tot verbazende resultaten, zoals de knappe etnische aanpak in Straits of Magellan (als Darwin onbekende indianen en dieren beschrijft) en The Coral of Life. Beide zijn gearrangeerd door Mickey Simmonds (Camel, Mike Oldfield).  

Men had dit album ook met de helft van de tijd en de middelen kunnen maken. Nu staan er te veel tracks op die maar blijven voortkabbelen. Voor wie zich doorheen deze honderdtachtig minuten wil worstelen, is ‘Charles Darwin’ een wel erg lang gevecht. Hij krijgt er wel een fraai geïllustreerde editie voor.