Tangerine Dream - Raum

Kscope

Petje af. Vijfenvijftig jaar (!) na de officiële geboorte en zelfs na de dood van de frontman blijken de Berlijnse, elektronische pioniers rond Edgar Froese nog razend inventief en actueel. Want zelfs post mortem en na tachtig platen weet Tangerine Dream als vaandeldrager van de zogenaamde Berliner Schuhle - een vorm van instrumentale, kabbelende kosmische synthesizermuziek - nog altijd met nieuwe dingen uit te pakken. Geloof je dat niet?

De methode voor “the dream” anno 2022 is anders eenvoudig. Dankzij de volledige toegang tot de Cubase-files en tape-archieven van Edgar Froese uit de periode 1977-2013, hebben resterende leden Thorsten Quaeschning, Hoshiko Yamane and Paul Frick voldoende input voor nog vele ruimtereizen en zonnestelsels vol fantasierijke, in real time samengestelde composities. Als extra uitdaging kregen de drie resterende heren nu nog te kampen met social distancing en moesten ze focussen op het samenbrengen van alle elementen uit de drie eigen homestudio’s. Bij deze verontschuldigt Tangerine Dream zich dan ook alvast voor het feit dat de zeven tracks van ‘Raum’ live nooit gelijkaardig zullen klinken als op deze langspeler. Excuses aanvaard.

Tangerine Dream blijft natuurlijk de band van lange, instrumentale synthesizertracks met mooie opbouw en harmonie. Daarbij is de persistente ritmiek van de sequencer als rode draad (die regelmatig en bewust ook ontbreekt) natuurlijk het meest voor de hand liggend. Net als de warm gloeiende soundscapes, synthesizerimprovisaties en langzaam transformerende grondkleuren die samen soms ellenlange tracks een dynamische doezelbeweging geven.

Het meest spraakmakende nummer op ‘Raum’ is dan ook het bijna twinitig minuten durende In 256 Zeichen: een compositie die langzaam in een minimaal sfeertapijt blijft hangen, vervolgens met golvende strijkers en onaards warme baspulsen openbreekt om pas op een derde van zijn levensduur echt met hobbelbeats en melodieuze toetsen als een trein door te stomen. Maar in plaats van de gekende tekstuur van traag uit het minimalisme opklimmen, groots uitpakken en langzaam terug uitsterven, krijg je overgangen naar bijzondere tik- en klikritmes, live synthimprovisaties en volle registerakkoorden. Naar Tangerine Dream-maatstaven opvallend beweeglijk als geheel.

Dat is wel eens anders geweest. In tijden van albums dat “dream” echt aanleiding gaf tot compleet indommelen. De grote variatie aan bronnen en inputkanalen maakt dat dit album voortdurend beweegt en verrast. Zonder het juk van Froese durft het resterende trio zich in opener Continuum zelfs te wagen aan schuifelende breakbeats.

Aan de andere kant blijft de band zichzelf ook trouw. Tweede lengtemoment en titeltrack Raum knipoogt bewust richting oude studio-improvisaties als ‘Zeit’ of ‘Phaedra’ met polyfonie uit de berichte Roland Jupiter-8 en langzaam omgebogen seqencepatronen uit de analoge Moog Minitaur. Goed voor een fraai stuk evolutie en transformatie.

Zo krijg je zowel fans, die al een kwarteeuw volgen, als nieuwelingen op je hand. Al zullen die laatste voornamelijk lezers van deze review zijn of liefhebbers die graag eens ontdekken uit welke geluiden nu zowat de hele trancescene gegroeid is.