Nova Materia - Made To Measure Vol. 45 - Xpujil

Crammed

Made To Measure Vol. 45 - Xpujil

Een klein beetje vaderlandse muziekgeschiedenis. Het Brusselse label Crammed graaft sinds de jaren ’80 met zijn Made To Measure reeks in de obscuriteit van elektronicacomponisten (ambient/soundtrack) met duidelijke invloeden van traditionele “wereld”-muziek. Dat leverde al waanzinnig creatieve, originele en obscure platen op. Voor editie 45 (!) mag het Frans / Chileense duo Nova Materia zijn kunsten laten zien. Hun veertig minuten durende muzikale ambientdocumentaire werd niet enkel in vier aparte stukken geknipt en licht aangepast, maar ook door drie verschillende artiesten met een complete andere invalshoek gemodeleerd.

Basis voor deze ‘Xpujil’ (uitgesproken “ex-poo-khil”) is een excursie doorheen de Mexicaanse jungle, in de ruïnes van de gelijknamige Maya stad. Tijdens de verschillende episodes van deze plaat krijg je dan ook voortdurend veldopnamen uit het oerwoud te horen: vogels, watergeluiden, brulapen… Die werden door Nova Materia in hun studio in Parijs vakkundig herwerkt, verrijkt met instrumenten als gong en percussie en in een unieke, bijna tranceopwekkende minimale ambientgeluidstrip gegoten.

Maar de beleefdheid gebiedt dit duo eerst zijn gasten aan het woord te laten. De Italiaanse Donato Dozzy creëert een magische, experimentele trip van achttien minuten waarin Westerse, industriële klanken opboksen tegen traditionele elementen. Te beginnen met een persistente, onophoudelijke loop van ronkende drone, rafelklanken en metalige tiksamples.

Mysterieus en ongemakkelijk, maar wel met gemoedelijk diepe zoemtonen, krekels en natuurklanken. Een trip pur sang waar niets is wat het lijkt en de fantasie op hol slaat. Waterdruppels die in dierlijke kreten transformeren, een natuurtafereel dat in een kille kelder weggestoken is, leven en beweging dat leidt tot een holle, akelige dood?

Dan houdt de Columbiaanse Luctretia Dalt het bondiger in een wat bizarre ambientroes van drie minuten met gongklanken, apengeluiden, donkere scapes, een traditioneel fluitje, en luidruchtig gefritsel. Des te vager en mysterieuzer Dalt is, des te meer opvallend en extravert maakt Low Jack zijn negen ritmische tminuten rond: scherpe tribaldrums, scherende scapes en vinylscratches, een tranceopwekkende, zware zulustem. Impressive.

Vervolgens is het dus aan de meesters zelf en krijg je de oorspronkelijke auditieve ambienttrip, netjes verknipt in vier delen. Samen goed voor een abstracte, minimale, Brian Enoiaanse klankreis waarin veldopnamen en junglegeluiden (inclusief water, ruis en metalig geratel) met wat spaarzame percussie accenten of grondtonen vermengd worden. In het geval van Part III gaat het echt enkel om veldopnamen die je zo mee het oerwoud in nemen.

En zo kom je ten langen leste aan zeventig minuten. Zeventig intense en bijzondere minuten, zeg maar. In het geval van het origineel als een soort van meditatieve audioreis die je uit de realiteit wegzuigt. In het geval van de drie herinterpretaties als opvallende, originele elektronische creaties waarin culturen, invloeden en sferen netjes tegen elkaar opbotsen. Topper van een plaat en must have voor ambient lovers.

23 juli 2022
Johan Giglot