Marillion - FEAR (F*** Everyone And Run)

Ear Music

Rond de eeuwwisseling leek Marillion artistiek te stagneren, met enkele moeizame transitiealbums tot gevolg. Maar sinds ‘Marbles’ begon de Engelse groep een steile klim, met ‘Sounds That Can’t Be Made’ als voorlopig hoogtepunt. Daar mag ‘FEAR (F\*\*\* Everyone And Run)’ gerust naast, nee wat zeggen we, boven gaan staan. Want ofschoon we niet veel nieuws horen, zijn de composities, arrangementen en uitvoering van zo’n hoogstaand niveau dat we deze prachtschijf – de veertiende met zanger Steve Hogarth – maar niet uit de speler krijgen.

Om de brede adem van de band alle ruimte te geven, schreven de heren drie suites, terwijl de onafhankelijke songs Living In FEAR en White Paper als cesuur dienen. Twee sterke nummers overigens – White Paper had zo op ‘Brave’ kunnen staan – wat aantoont dat ze allerminst een minderwaardige rol spelen.

Steve Hogarth heeft steeds een interesse getoond in hete, politieke hangijzers – herinner u Gaza op het vorige album – en dat wordt meteen evident in het vijf delen beslaande El Dorado. Het vertelt over Engeland als het beloofde land voor de vluchtelingenstroom uit het zuiden en hoe angst en haat voor de vreemdeling als een hindernis tussen ons en hen komt te staan. Met name toetsenist Mark Kelly toont zich hier een meester in sfeerschepping.

In het verlengde hiervan beschrijft Living In FEAR hoe mensen reageren op de vreemdeling: met het bouwen van muren en het sluiten van grenzen. In Hogarths ideale, open wereld zou dit nummer met zijn stuwende refreinen en soulachtige finale in de charts staan.  

De tweede suite The Leavers is minder politiek; het zet de band in het midden van het verhaal en ziet de vijf troubadours als rondtoerende observatoren van deze wereld. Fans kunnen het verband leggen met de tourdagboeksong Montreal uit de vorige plaat. In Kelly’s toetsenspel horen we de invloed van het Amerikaanse minimalisme volgens Steve Reich. De ritmetandem Trewavas en Mosley legt er een lekkere groove onder. In de tweede helft krijgt Steve Rothery’s veelzijdige gitaarspel eindelijk alle ruimte. Eindigen doet de suite met een emotionele Hogarth. 

Op het eerste gehoor lijkt White Paper los te staan van de rest, maar dit traktaat over de liefde illustreert hoe die uitdooft in een sfeer van angst. Knap toch hoe een vlekkeloos zingende Hogarth ons met zijn typische frasering meteen in het verhaal sleept. Het nummer is traditioneel maar clever opgebouwd.

De scherpste teksten zijn voorbehouden voor The New Kings. Dat zijn de uitzuigkapitalisten en andere immorele parasieten die media en politiek controleren en angst zaaien onder de bevolking. De financiële crisis en de steile opgang van politieke populisten vinden in Hogarth een geëngageerd criticaster. Muzikaal laat Marillion zich van zijn flamboyante kant horen. Zinderende spanningsbogen worden hier opgetrokken.

Het album waar ‘FEAR (F\*\*\* Everyone And Run)’ zowel stilistisch als thematisch het meest mee verbonden lijkt, is ‘Brave’ (1994). Dat was het eerste progrockconcept met Hogarth aan het roer en de band bewees dat men na ‘Misplaced Childhood’ nog even ambitieus kon zijn. De maatschappijkritiek die op ‘Brave’ geformuleerd werd, echoot op de nieuwe plaat. Wie beide werkstukken na elkaar afspeelt, zal nooit meer kunnen beweren dat Marillion met het vertrek van Fish in 1988 (!) uitgespeeld was.