Lloyd Cole - On Pain

Edel Records

Op het nieuwste soloalbum gaat Lloyd Cole verder op de weg, die hij vier jaar geleden insloeg op ‘Guesswork’: die van bitterzoete, mild melancholische elektropop. De zomerplaat van 2023 is ‘On Pain’ niet geworden, maar de Brit levert wel weer een knap staaltje songschrijfwerk af.

Wie zich halfweg de jaren tachtig bezighield met muziek, kon niet om Lloyd Cole and the Commotions heen. Onder aanvoering van de eloquente en belezen filosofiestudent bracht deze band op goed drie jaar tijd met ‘Rattlesnakes’, ‘Easy Pieces’ en ‘Mainstream’ evenveel succesvolle albums uit, die bulkten van de rinkelende gitaren en de gevatte songteksten. Nog voor het einde van het decennium gaf de groep er alweer de brui aan, waarna Cole verkaste naar New York om daar te beginnen aan een – aanvankelijk toch – even succesrijke solocarrière.

Plaat na plaat echter taande de bijval bij fans en critici. Ook Cole zelf vond na een tijdje dat hij intussen wel genoeg gitaar- en folkpopalbums had gemaakt en dacht naar verluidt zelfs even aan stoppen. Zover kwam het niet, maar gaandeweg verdween de gitaar wel naar de achtergrond: geïnspireerd door de Duitse elektronische muziek uit de jaren zeventig, begon hij steeds vaker te componeren met behulp van (drum)computers, samplers en synthesizers.

Het eerste elektronische uitstapje (‘Plastic Wood’ uit 2001) leverde lovende kritieken op in de ‘gespecialiseerde pers’, maar bij een groot deel van de fans stuitte de koerswijziging vooral op ongeloof en onbegrip. Cole keerde even terug naar de gitaar, maar in 2013 verscheen op het Duitse avant-gardelabel Bureau B plots het experimentele ‘Selected Studies Vol. 1’, een samenwerking met de Oostenrijkse krautrocklegende en ambientpionier Hans Joachim Roedelius. Twee jaar later volgde Coles minimalistische elektronicaplaat ‘1D Electronics 2012-2014’.

Op ‘Guesswork’ (2019) werden computers en synthesizers voor het eerst gekoppeld aan ambachtelijk songschrijfwerk. Het resultaat was een warme en aangename plaat. ‘On Pain’ is daar het logische vervolg op, meer zelfs: waar het op de voorganger nog enigszins zoeken was naar de juiste balans, weet Cole deze keer de belangrijkste componenten van zijn songs – de zang, het snarenwerk en de synthesizerpartijen van ex-Commotions Neil Clarke en Blair Cowan en de eigen elektronische experimenteerdrift – te versmelten tot een consistent geheel.

Hetzelfde geldt voor het album in zijn totaliteit: de nummers op ‘On Pain’ vertonen onderling meer samenhang dan die op ‘Guesswork’. Toch is er geen sprake van eenheidsworst of van een formule die eerder vroeg dan laat de houdbaarheidsdatum zal bereiken. Door telkens een ander element van dat totaalgeluid te beklemtonen is er ook voldoende afwisseling en blijft de plaat boeien en groeien bij elke luisterbeurt.

Ook al kan je niet om de echo’s heen van zijn Duitse voorbeelden, toch blijft Lloyd Cole in de eerste plaats een volbloed songschrijver. Heel wat songs lijken aan de oppervlakte op een soort "Kraftwerk light", maar wanneer je er de buitenste laagjes af pelt (zoals bij het bloedmooie The Idiot, over de Berlijnjaren van David Bowie en Iggy Pop), wordt al snel duidelijk dat ze worden voortgestuwd door een warm, kloppend hart en niet door ontmenselijkte, kille robots.

Er is overigens niet alleen die ‘Duitse’ invloed; sommige liedjes (I Can Hear Everything, bijvoorbeeld) zijn nauwer verwant aan de Britse synthpop uit de jaren tachtig, terwijl in andere songs (de excellente pop van Warm By The Fire en You Are Here Now) de nadruk meer op elektrische gitaren en echte drums ligt.

We zeiden het al in onze inleiding: de zomerplaat van 2023 is ‘On Pain’ niet geworden. Wie echter op zoek is naar het muzikale equivalent van een fleecedekentje om de eerste kille herfstavonden mee door te komen, willen we dit album alleszins warm aanbevelen. En wie Lloyd Cole liever in levende lijve ziet, kan op 5 november terecht in Het Depot in Leuven. Dan speelt hij twee sets: één keer solo en akoestisch, één keer met elektrische band.