Lingua Ignota - SINNER GET READY

Sargent House

‘SINNER GET READY’, de nieuwste plaat van Lingua Ignota, het pseudonym van Kristin Hayter, is een post factum-soundtrack voor het eerste seizoen van 'True Detective'. Hayter komt uit Californië, maar is verhuisd naar de boerenvelden van Pennsylvania. Thuis van allerlei theologische aberraties en religieus fanatisme. Die knoopte ze op dit album samen met het eigen afgegooide geloof.

Het eerste seizoen van 'True Detective' wordt vooral onthouden vanwege de acteerprestaties van McConaughey en Harrelson. Maar minstens even interessant is de rode draad van pervers Christendom en religieus fanatisme die door de serie kronkelt. Verdoken in de krochten van landelijk Louisiana is het ingebed in de alledaagsheid.

Van de groteske slechterik tot de banale gekte van de Tuttle-familie: veel personages uit het religieuze fanatisme van 'True Detective' passeren ook in ‘SINNER GET READY’ onder één of andere vorm de revue.

In I WHO BEND THE TALL GRASSES jammert en schreeuwt een fanatische vrouw tot God om haar vijand om te brengen. Ze wordt daarbij begeleid door de langgerekte tonen van een kerkorgel. Op het volgende nummer, MANY HANDS, creëert een vuile, klengelende dulcimer de onheilspellende achtergrond waartegen Hayter in statige en messcherpe zang de rol aanneemt van een priester die neerkijkt op een zondaar die boete doet. 

THE SACRED LINAMENT OF JUDGEMENT en MAN IS LIKE A SPRING FLOWER vormt een tweeluik. In het eerste deel hanteert Hayter een shrutidoos om een soort drone te scheppen waarover tegen het einde televangelist Jimmy Swaggart jammert dat hij spijt heeft van zijn escapades met een prostituee. Op het tweede mogen synths en banjo de simpele weerlegging van van de sekswerker in kwestie begeleiden. Op afsluiter THE SOLITARY BRETHREN OF EPHRATA knoopt Hayter aan bij de dagdagelijkse gevolgen van religieus fanatisme, wanneer ze een CNN-fragment laat horen van een vrouw die beweert immuun te zijn voor COVID, omdat ze "bedekt is met Jezus’ bloed". Alsof ze nog even wil duidelijk maken dat de personages die de plaat bevolken niet geheel absurd zijn.

Het hoeft misschien geen betoog meer, maar Hayters stem is ongelooflijk. Ze weet loepzuiver een heel scala aan emoties te vertolken. Maar of ze nu schreeuwt, weeklaagt, eist of kastijdt, de minachting voor de personages in de nummers verbindt de plaat. Geen bijtender kritiek dan een accurate persiflage. Geen greintje begrip of medeleven sijpelt door. De context waarin het album werd geschreven - eenzaamheid en de pijn in afwachting van een rugoperatie tijdens corona - draagt waarschijnlijk bij aan de inleving in de vertrokken karakters die haar nieuwste wereld vertolken

Het contrast met ‘CALIGULA’ is groot. Op de vorige plaat was haat het leidmotief. Hayter spuwde op seksisten en misbruikers, in haar leven en dat van anderen. Dreunende Barokke industriële postmetal begeleidde haar ziedende stem. “If my poison won’t get you, my dogs will” boezemde daadwerkelijk angst in. Hayter speelde niet, ‘CALIGULA’ was hoogstpersoonlijk. 

Op ‘SINNER GET READY’ vertolkt Hayter wel rollen, even meesterlijk als McCounaghey en Harrelson destijds. Ook de muziek volgt dat patroon. Enkel openers THE ORDER OF THE SPIRITUAL VIRGINS en I WHO BEND THE TALL GRASSES hinten nog naar de gebalde muzikale woede van ‘CALIGULA’.  Nochtans is ook op dit album notoir lawaaimaker Seth Manchester aangeworven als producer. Hij was eerder dit jaar nog betrokken bij de monumentale noiseplaat ‘I’ve Seen All I Need to See’ van The Body. De muziek op ‘SINNER GET READY’ is desondanks gevarieerder en verfijnder. Allemaal in functie van het verhaal dat wordt verteld.

Traditionele Appalachaanse instrumenten als de banjo en dulcimer scheppen een folky sfeer die (ondanks de afwezigheid van bayou in Pennsylvania) ook door 'True Detective' wordt uitgeademd. Alleen buigt Hayter het oude instrumentarium richting hier en daar dissonante avant garde-composoties. Niet alleen de muziek, maar ook de teksten refereren naar de lokale mythos van Pennsylvania, een staat met oude mijnvuren die schijnbaar eeuwig branden, verhalen over moorddadige ijzersmeden en Ephratakloosters. Hayter vouwt ze in het narratief.

Hoewel de Appalachaanse invloeden een setting creëren, plooit Hayter het instrumentarium naar het verhaal van de song die ze brengt. Wanneer een meer traditionele katholieke setting is vereist, zwelt het orgel aan. Waar stille devotie de intrede doet, tovert ze bloedmooie pianolijnen uit de vingers. De plaat wordt muzikaal ook toegankelijker naarmate ze vordert. Industriële en ruwe kanten ruimen eerst plaats voor het avant-garde-met-Appalachaanse-invloeden-stuk, meanderende pianolijnen en duidelijkere songopbouw nemen later over.

Wie op zoek is naar dezelfde emotionele intensiteit en haarrijzende rauwheid van ‘CALIGULA’, wordt waarschijnlijk teleurgesteld. Wat Hayter wel doet met ‘SINNER GET READY’ is een verfijnd en gevarieerd scala aan emoties en instrumenten aanspreken om een verhaal te vertellen. Versta ons niet verkeerd: wat op deze plaat wordt opgeroepen, is bijzonder angstaanjagend. Maar op de vorige was Hayter zelf bijzonder angstaanjagend. Dat schept minder afstand. Het is een complete plaat, een artistiek onderzoek met ongelooflijk acteerwerk in een hoofdrol.