Laibach - The Sound Of Music
Mute Records
De kans dat u zat te wachten op een rockopera-interpretatie van de klassieke musical 'The Sound Of Music' is allicht nihil. De kans dat u toch even gaat luisteren als u weet dat het geschifte, controversiële Sloveense combo Laibach deze opdracht heeft uitgevoerd naar aanleiding van hun show in Noord-Korea en de filmische invalshoek daarvan, is allicht een stuk groter. Want Laibach staat voor helemaal pro of compleet contra en blijft met deze toch weer voorzichtig tegen de schenen stampende plaat netjes balanceren tussen de grote K van kunst en de kleine k van krampachtig.
Nog even meegeven: Laibach mocht in augustus 2015 als eerste westerse popgroep in Pyongyang optreden en profiteerde daarvan om - naast enkele traditionals - ook ondermeer Europe’s The Final Countdown en Across The Universe van the Beatles te brengen. Hoezo, controverse? En dan zwijgen we maar even over de hoes waarop in soldatenkostuum gestoken Koreaantjes op de schoot gaan bij papa staatshoofd; of over de song Maria die gedoopt wordt tot Maria / Korea (“How do you solve a problem like koreaaaa”).
Maar laat het duidelijk zijn: dit is geen spotprent. Dit is een muzikaal eerbetoon aan totaal verschillende culturen. Eentje waarin de NSK-grillen (Neue Slovenische Kunst) onderdrukt zijn en die opvallend dicht aanleunt bij het origineel waarin zang en klassieke composities centraal staan. Op een enkele vocale gril, gitaargrom of industriële synthgalm na, houdt Laibach zich dus over het algemeen opvallend koest.
En die mix werkt soms erg smakelijk. “So long, farewell, ...” krijgt een tekstueel extraatje met een Duits, groezelig “Auf wiedersehn, I’d like to stay and taste my first champagne”: de groezelige graafstem van Milan Fras steekt mooi af tegen het onschuldige kinderkoortje; of de klassieke piano en strijkertjes tegenover stompende industrial grooves. Soms is het zelfs helemaal klassiek werk dat de klok slaat en beperkt Laibach zich gewoon tot extra elektronische effecten of subtiele lagen en een zeldzaam grafzerkstemintermezzo. Of gooit het trio het weer over een heel andere boeg zoals bij Sixteen Going On Seventeen in een industrial cyberpunkkader waarin gastvocaliste Marina Mårtensson voor wat fijne zweverigheid zorgt.
Maar de plaat respecteert een balans. Dat is best opmerkelijk, voor een band die in het verleden niet aarzelde om compleet over de rooie te gaan. ‘The Sound Of Music’ laat een volwassen Laibach zien. Een groep die zijn opdracht met ernst uitvoert, bijgestaan door kwaliteitszangers als Boris Benko die met zijn mooie vibrato echt dat musicalkarakter weet te benaderen. Een groep die vele culturen en muziekstijlen door de blender haalt om er een unieke healthy cocktail uit tevoorschijn te toveren. Soms met een wat bittere bijsmaak of met tinten die niet altijd even goed bij elkaar lijken te passen, maar in elk geval grensverleggend.
Je moet ervoor durven openstaan, want Laibach blijft de grenzen van muzikale esthetica aftasten, maar geef gerust ook grif toe dat voor één keer Do-Re-Mi eens niet je vorige maaltijd automatisch naar boven laat komen. Enkel de wat krampachtige extra’s als de Koreaanse folksong Arirang die een westerse makeover krijgt of de discosaus over de instrumentale traditional The Sound Of Gayageum hadden niet echt gehoeven.