Kaipa - Sommargryningsljus

InsideOut Music

Sommargryningsljus

In de jaren zeventig was Kaipa de bekendste progrockgroep uit Zweden. De drie albums uit die periode staan op hetzelfde niveau als wat Yes toen maakte (‘Going For The One’ en ‘Tormato’). Het was de start van Roine Stolts indrukwekkende carrière. Toch is het toetsenist Hans Lundin die de legende al jaar en dag nieuw leven inblaast. ‘Sommargryningsljus’ is de tiende worp sinds de comeback in 2000 startte. En wat zijn we er blij mee!

Vandaag is Kaipa zeer gerespecteerd bij artiesten en publiek. Het kan ook niet anders met zo’n ijzersterke personeelsbezetting: naast Lundin zijn dat gitarist Per Nilsson, bassist Jonas Reingold en drummende octopus Darby Todd. Zij laten een erg veelzijdige band horen, die zich evenveel inzet voor een rustige opbouw (Seven Birds) als een ritmischer en geagiteerder werk als Like Thousand Dawns dat zich door de Gentle Giant-invloed moeilijker laat veroveren.

Soms gaan te veel noten ten koste van de melodische kracht. Maar Kaipa laat de muziek ademen. Brede, bedachtzame tempi horen perfect bij de pastorale lyriek en de inzet van bucolische instrumenten zoals fluiten en viool. Kaipa neemt ook nu geen afstand van de Scandinavische folk die de band van bij zijn initiatie inspireert. Men besteedt veel zorg en aandacht aan de harmonische verstandhouding tussen de stemmen en de instrumenten waardoor de gelaagde klank altijd transparant blijft. Ronduit prachtig is de klassieke klank in Revelationview (sic). Gitaar en keyboard dialogeren terwijl zangers Patrik Lundström en Aleena Gibson proberen om niet uit schuiven. Toch zijn frasering en articulatie ontspannen alsof het geen moeite kost.   

Chased By Wolves And Burned By The Sun: meer uitgebalanceerd vind je niet. Dit is zo muzikaal, met een vrijer zingende Lundström die steunt op een zich herhalende gitaarriff waar de andere instrumenten lustig rond freewheelen. Wat een feilloze neus voor proportie in ritme en dynamiek. En dan moeten de grootste songs nog komen: Spiderweb Train en Songs In Our Hands hebben een epische zeggingskracht door fel en betrokken spel van alle actoren. Een breed gedragen, barokke klankwereld wordt opgeroepen die ons voortdurend de oren doet spitsen.  

Het titelnummer, verantwoordelijk voor beide hoekdelen, is de emotionele blikvanger op een zomerse plaat met de naam ‘Zomerdaglicht’. Kaipa slaagt erin ingetogenheid hand in hand te laten gaan met een gecontroleerde roekeloosheid. De band klinkt als een luxueuze Rolls Royce met ultiem comfort en – gelukkig maar - een beheerste chauffeur aan het stuur. Virtuositeit gaat nooit ten koste van een melodische ontwikkeling.  ‘Sommargryningsljus’ is met zijn warme, gloedvolle klank één van hun beste albums uit een al zo fraai oeuvre van inmiddels vijftien telgen.   

19 juni 2024
Christoph Lintermans