Judy Collins - Spellbound

Integral Music

Een eind in de tachtig is ze, in de Verenigde Staten erg bekend, een Grammy op de schoorsteen, geëerd en gelauwerd, de benijdenswaardige inspiratie voor de CSN&Y-klassieker Judy Blue Eyes en in België nog vrij onbekend of misschien al vergeten. We hebben het over Judy Collins.

 

Dat nieuwe werk heet ‘Spellbound’ en het is haar eerste plaat met volledig eigen werk. Daar moet je zo oud voor geworden zijn, horen we jullie al meesmuilend opmerken. Het is inderdaad een late outing en dat heeft zo zijn redenen. Collins’ aanpak liep jarenlang eigenlijk parallel met die van Joan Baez. Allebei gepokt en gemazeld in de folktraditie uit de sixties, allebei begiftigd met een golden voice en met een exquise neus voor raak gemikte covers. Wat Baez voor de jonge Dylan betekende, deed Collins voor de schuchtere Leonard Cohen: ze zong diens Suzanne en presenteerde hem aan de wereld. Het gevolg kennen we.

Ondertussen brachten Amazing Grace, Turn Turn Turn, Send In The Clowns en talloze andere covers haar op precies dezelfde podia en bezorgden haar net hetzelfde publiek als de hele bende folkies die toen meer dan een serieuze stem in het songkapittel hadden. Baez had iets meer succes overseas en combineerde dat met een engagement voor alles wat met mensenrechten te maken had. Collins bleef meer in de VS en bracht met grote regelmaat een perfect gekozen reeks songs uit. Beiden kenden succes en dat weerhield hen – op een sporadische compositie als My Father na – van het schrijven van eigen werk.

Daar is nu een eind aan gekomen. En het is spijtig dat Judy Collins zo lang gewacht heeft. Ze kiest resoluut voor het tragere genre. Het zijn dan ook meestal enigszins nostalgische, autobiografische terugblikken op jeugd, leven, avonturen en ontmoetingen. Het tragische leven van de alternatieve en in de VS zeer bekende kloosterling Thomas Merton, één van die ontmoetingen, krijgt zomaar een hele song. Het blijkt één van de belangrijke ontmoetingen van Judy geweest te zijn.

Verderop blijkt Shipwrecked Mariner ook weer zo’n verslag van een bijzonder treffen te zijn. In Grand Canyon mijmert ze poëtisch over een landschap en een wonderlijke figuur die daarin leefde. So Alive schetst met grote precisie het bohémien leven in het Greenwich Village, New York van de sixties. Alleen heeft Judy de folkgitaar ingeruild voor piano. Ze volgde als kind trouwens een doorgedreven, klassieke piano-opleiding.

Het tempo gaat een flink stuk de hoogte in voor Hell On Wheels, een wat akelige roadsong, maar wel met een vlotte deun. In de heel autobiografische en misschien wel mooiste ballade van de hele reeks When I Was A Girl In Colorado mijmert Collins over haar jeugd tegen een achtergrond van gitaar en piano, gebonden door een melancholische pedalsteel.

Wat opvalt is het ecologische engagement van la Collins. Heel vaak zingt ze over de schoonheid van een ochtend, de zuiverheid van de zee en de lucht in de bergen. Niet met veel drammerige woorden, maar subtiel verpakt in poëtische beschouwingen die de boodschap ongemerkt overbrengen. Een dansend meisje in de klaterende titelsong Spellbound of een analyse van een schilderij van Turner in Wild With Mist, het zijn allemaal odes aan de schoonheid en de zuiverheid van de schepping zoals Collins die graag voorstelt. Bij het slotnummer Arizona zou je haast denken dat het Aards Paradijs enkel daar kan gelegen hebben.

Gaan we Collins’ werk veel op de radio horen ? Wellicht niet. Daarvoor is de dame te oud en het werk niet vernieuwend genoeg. Spijtig, want het barst wel van de degelijkheid.