Jan Wouter Oostenrijk - We Are Connected
Eigen beheer
De link tussen oost en west is de rode draad door "We Are Connected", het album waarop de Amsterdamse gitarist Jan Wouter Oostenrijk met een speciaal ontworpen quartertonegitaar uitpakt.
Jan Wouter Oostenrijk begint niet zomaar aan dit avontuur. Hij is oprichter van de Gitaarschool in Amsterdam, won al verschillende muziekprijzen zoals De Gouden Notenkraker (1996) en probeert al jaren een muzikale brug te slaan tussen westerse muziek en die van de Maghreb en de oriënt met de Marokkaanse formatie Raïland. De laatste jaren stonden vooral in het teken van de Sharqi Blues en de Maghreb Jazz.
De quartertonegitaar ontstond door het plaatsen van een aantal extra frets, waardoor hij gemakkelijk kwarttonen kan spelen. Die komen vaak terug in de Afrikaanse muziek, maar ook westerse musici (de Duitse jazzpianist Hans Lüdemann en de Amerikaanse gitarist David Fiuczynski) maken gebruik van de kwarttoon.
Als leek in de materie valt op dat, net door de aandacht voor die kwarttonen, er een heel ander klankbeeld wordt bereikt. In de westerse, chromatische schaal zijn er twaalf noten, in de Arabische variant zijn dat er dubbel zoveel. Het verschil zit hem in de "in between notes", de "quarter notes". De link met de (desert)blues, zoals in de praktijk tot uitdrukking gebracht door Jimi Hendrix en door touaregbands als Tinariwen, is onmiskenbaar.
De plaat bevat zeven instrumentale gitaargrooves; composities die een fraai beeld schetsen van wat die quartertones allemaal teweegbrengen. In binnenkomer Sabah El Nour, dat aan Oostenrijks' dochter opgedragen wordt, merk je de verwantschap met Maghrebijnse feestmuziek. De snelle opeenvolging van Hendrixiaanse gitaarsolo's wordt in balans gehouden door spaarzame tonen.
De groep varieert ook vrijwel continu. Het krachtige Step Aside en het dansbare Hurriya (het Arabische woord voor vrijheid) teren bijvoorbeeld sterk op de inbreng van bas en drums en geven ook aanleiding tot speels experiment. Zijn quartertonegitaar, die soms fuzzy, soms weer distorted bespeeld wordt, blijft natuurlijk om aandacht vragen. Zo doet Best Of Both aan Pink Floyd denken en het meest psychedelische van The Doors, maar legt het ook een brugje naar meer exotische muziekvormen en stijlen.
Jan Wouter Oostenrijk, een Dutch In The Desert, laat zich begeleiden door bassist Van Den Akker en drummer Bas Boumen. Als trio bewijzen ze dat er best een mooie synthese kan bestaan van eerder traditionele Noord-Afrikaanse muziek, jazz, blues, new wave (New Wave Oriental is deels geïnspireerd op Killing An Arab van The Cure) en rock. In die zin slaagt Oostenrijk erin om de dominante klankenpatronen wat op hun kop te zetten en weet het trio tegelijk een heel nieuwe sound aan te boren. Bovendien brengt het trio ook een levenswijze boodschap. Want Carry On wordt opgedragen aan alle Syriërs die (in)direct te maken hebben met miserie en oorlog.
'We Are Connected' levert niet alleen het bewijs van overeenkomsten tussen oost en west, maar geeft vooral aan dat we het beste van dit trio nog niet gehoord hebben.