Denys Baptiste - The Late Trane
Edition Records
De Britse jazzmuzikant Denys Baptiste heeft inmiddels vier albums op zijn muzikaal cv, waaronder het meest recente 'Identity By Subtraction' (2011). Met 'The Late Trane' brengt hij een ode aan John Coltrane.
Al van jongsaf aan wordt Denys Baptiste beïnvloed door calypso en reggae, warme geluiden in het vaak regenachtige London. In zijn jeugd krijgt hij albums van Earth, Wind & Fire en de Skatalites voorgeschoteld en Baptiste geraakt gefascineerd door de mogelijkheden van de saxofoon. Op een dag ziet hij Courtney Pine spelen en gaat het saxofoonkwartje helemaal rollen.
Hij verwerft enige bekendheid na opgepikt te geraken door Gary Crosby's Nu Troop band, om nadien te debuteren met 'Be Where You Are' waarmee hij enkele muziekprijzen in de wacht sleept. Ook latere albums worden zowel door pers als publiek lovend onthaald. Sinds dat debuut is er veel veranderd. De laatste jaren stonden vooral in het teken van de Martin Luther King-ode 'Let Freedom Ring' waarmee hij op tournee ging.
Op 'The Late Trane' verkent Baptiste vooral het minder gekende werk van halfgod John Coltrane met de nadruk op de "late" periode (ruwweg afgebakend van 1963 tot 1967) van de jazzgigant, al vermijdt hij het legendarische meesterwerk 'A Love Supreme' (1965). Die periode wordt beschouwd als extremistisch. Coltrane ging als een razende expressionist tekeer. De muziek was complex en neigde soms zelfs naar zware avant-garde (de invloed van Albert Ayler, Ornette Coleman en Sun Ra). In die kosmische muziek waren solo's van een kwartier geen uitzondering meer.
Op 'The Late Trane' vind je die astrale, kosmische stretch niet terug. Wel maakt Baptiste het mogelijke een aantal minder gekende Coltrane-tunes te herontdekken. Niet door ze gewoon te hernemen, maar door verder te exploreren en zelfs toegankelijker te maken.
En daar slaagt hij wonderwel in door de teugels kort en strak te houden. Baptiste vertaalt de aan het geloof schatplichtige aspiraties (Dear Lord, Transition) naar grootstedelijke, superdiverse UK, zoals we die vandaag de dag kennen. Dat voel je aan de manier waarop hij het materiaal vertolkt en de wijze waarop de groep rond Baptiste de oorspronkelijke emotie tracht te behouden.
Net als Coltrane houdt Baptiste zich aan een kleine, maar bijzonder efficiënte en secuur spelende bezetting met onder meer pianist Nikki Yeoh, bassisten Gary Crosby en Neil Charles en drummer Rod Youngs. Als special guest levert tenorsaxonist Steve Williamson een bijzondere bijdrage.
Binnenkomer Dusk Dawn geeft gelijk aan waar het om gaat. Het is nog steeds "spiritual" jazz, maar wordt prachtig herwerkt naar het heden. Dit is het resultaat van jarenlang luisteren naar die bijzondere nalatenschap van Coltrane. Aan het einde van de opener wodt er bijvoorbeeld geflirt met reggae en dub.
De impact van Coltrane's muziek wordt ook duidelijk via een levendige, vibrerende take van Living Space. Daarin kan Baptiste (op tenor en sopraansax) zelf schitteren en speelt de groep zich naar ongeziene, spirituele hoogte speelt. Ascent verwijst zelfs naar hiphop.
En net als in de muziek van Coltrane gaat het om het leven. Peace On Earth geeft perfect aan waar het om te doen is. Vrede en vrijheid maken vanzelfsprekend deel uit van het lexicon waarvan Coltrane zich bedient. Het opzet is het afwerpen van mentale ketenen, spirituele bevrijding door muziek.
Transition toont aan dat Coltraine ook in die late periode zocht naar verandering, naar nieuwe geluiden en invalshoeken en dat tot aan het bittere einde.
Baptist herwerkt het latere, minder bekende oeuvre van Coltrane door het zich eigen te maken (de Caribbean insteek van Dear Lord) en er nog iets aan toe te voegen (de eigen composities Neptune en Astral Trane, waarin de geest van Coltrane doorklinkt).