Deerhunter - Why Hasn't Everything Already Disappeared?
4AD
Voor een band met de reputatie van constante transformatie, klinkt Deerhunter op haar achtste album opvallend vertrouwd. Toch worden er ook op ‘Why Hasn’t Everything Already Disappeared?’ wel degelijk weer de nodige bruggen verbrand. De gitaar is goeddeels naar de achtergrond gedreven. Frontman Bradford Cox is minder openhartig over zijn persoonlijke besognes, maar blijft immer één van de meest unieke en grillige verhalenvertellers in de indierock.
Deerhunter gaf afgelopen zomer al enkele voorproefjes van nieuwe liedjes op Europese festivals. Wat toen reeds opviel was hoe radiovriendelijk en oorstrelend de meeste songs klonken. Daarmee borduurt ‘WHEAD?’ voort op het wat ondergesneeuwde ‘Fading Frontier’ uit 2015; een compact en verrassend toegankelijk album met rechttoe rechtaan popsongs en minder ruimte voor experimentele escapades. Met het plotselinge overlijden van ex-bassist Josh Fauver eind vorig jaar lijkt de band haar excentrieke adolescentie nu definitief af te sluiten. Fauver deed overigens al niet meer mee op het rafelige, manische punkstatement ‘Monomania’ (2014), wat achteraf bezien een duidelijke omslag in Deerhunters oeuvre markeerde.
De band besloot van ‘WHEAD?’ een science-fiction-album te willen maken over nu. Wat heet! Het ijzingwekkende Détournement, opgebouwd rond vijf simpele pianoklanken waarover Cox met zwaar vervormde stem de continenten begroet, is een akelig gerobotiseerd mea culpa over klimaatverandering. Tegelijkertijd is het over de hele lijn een vreemd eendje in de bijt, want één van de spaarzame momenten waarop vorm en inhoud samenkomen. Veel liedjes klinken bepaald niet afkomstig van een album dat handelt over het einde der tijden. Let wel: mits je de teksten negeert. “Your cage is what you make it / If you decorate it”, luidt bijvoorbeeld de bijtende openingszin van het muzikaal luchtige Futurism.
“Nostalgia is toxic”, lezen we in de liner notes. Toch horen we hier en daar een echo naar oud materiaal. Zo heeft What Happens To People nagenoeg hetzelfde tempo en dynamiek als culthit Hazel St., maar zonder die nadrukkelijke, herkenbare catharsis die het vroege werk van Deerhunter zo kenmerkt. Neem dan het funky Plains, de zeer genietbare verpakking van een waarschuwing aan wijlen James Dean - die vierenzestig jaar te laat komt. Het symboliseert een groep die ooit bestond uit grillig adolescente buitenbeentjes, maar inmiddels is volgroeid tot een volwassen wolf in schaapskleren.
Kersvers bandlid Javier Morales drukt met zijn synthesizer een stevig stempel. We horen zwierige strijkpartijen (Element) en ook klavecimbel en marimba (Tarnung). De gitaar van Lockett Pundt klinkt daarentegen wat dof, deels verklaarbaar doordat producer Cate Le Bon hem alles digitaal en effectloos liet inspelen. Het geluid laat zich daardoor omschrijven als kosmisch en introvert tegelijkertijd, speels én steriel. ‘Why Hasn’t Everything Already Disappeared?’ is een plaat vol songs met grote klasse. De hopeloosheid daarvan is overdrachtelijk.