De Groote/Van Gysegem/Joris - Boundless

W.E.R.F.

Wat als drie tenoren van de jazz samenwerken? Wel, dan komt daar zoiets uit als 'Boundless', het resultaat van een uniek samenwerkingsverband tussen Patrick De Groote, Paul Van Gysegem en Chris Joris, avonturiers die samen op muzikale zoektocht gaan.

Dit trio bestaat uit vrijbuiters van de (vrije) muziek. Veteraan Van Gysegem heeft diepe wortels in de avant-garde en de free jazz, een muziekstroming die het moet hebben van durf, experiment en creativiteit. Hij is overigens niet alleen musicus en concertorganisator, hij laat zich meer en meer opmerken als schilder en beeldend kunstenaar. Dat merk je aan de ronduit prachtige kunstwerkjes, die de hoes van 'Boundless' sieren.

Van Gysegem speelde samen met de grootsten in de jazzwereld: Mal Waldron, Steve Lacy en last but not least freejazzpionier Fred Van Hove (onlangs tachtig geworden, maar toch weer op diverse podia te zien). De free jazz en avant-garde lieten zich toen al inspireren door de zwarte muziek en beweging. De muziek was een insteek om sociale kwesties aan de kaak te stellen. Toen al, maar ook nu nog is dat het geval.

Ook trompettist Patrick De Groote ziet zich danig aangetrokken door de free jazz van musici als Ornette Coleman, Cecil Taylor en Don Cherry. In 1966 vraagt Van Gysegem hem voor zijn free jazz-groep. Samen spelen ze talrijke concerten en duiken ze op talloze festivals op. Zij vormen als het ware een tandem. In 2006 keert De Groote terug en neemt hij de muzikale draad weer op.

Enkele jaren terug, in 2011, werd de lp 'Aorta' van het Van Gysegem Sextet heruitgegeven. Dit leidde als pendant van 'Machine Gun' van Peter Brötzmann een (internationale) herwaardering in. Een jaar later werkte hij mee aan 'Intersections' van CO2 en in 2017 kwam de dubbelcd en dvd '3+3 / Traverse' uit via El Negocito Records waarop Van Gysegem samen met lui als trompettist Bart Maris, drummer Giovanni Barcella, pianist Erik Vermeulen en de Italiaanse vocalist Paola Bartoletti samenwerkt.

En nu werken bassist Van Gysegem en zijn maatje De Groote van weleer op dit 'Boundless' samen met percussionist/pianist Chris Joris, zelf ook een veteraan in het jazzgebeuren. Joris heeft een duidelijke affiliatie met "zwarte" muziek en bleek de ideale compagnon voor deze avontuurlijke onderneming.

Op 'Boundless' gaat het om uitgepuurde, volledig vrije muziek. Grenzeloos zoeken en aftasten tot waar compositie en technische mogelijkheden kunnen leiden, samen op zoek naar nieuwe klankflarden. Scherp en heerlijk tegendraads met een duidelijk persoonlijke insteek.

Vier stukken in triobezetting, vijf in duo. Dat maakt het op voorhand al tot een gelaagde en gevarieerde affaire. De klankflarden lopen uiteen van intiem tot opgejaagd, soms kriskras door elkaar. De groep beklemtoont zowaar de innerlijke dialoog tussen de muzikanten en speelt met de verschillende persoonlijkheden en temperamenten. Drie verschillende stemmen, die elkaar hier vinden, zoals blijkt uit het dik acht minuten durende Talking.

Opmerkelijk is de open, spontane en vooral democratische agenda. Ze claimen muzikale vrijheid om die vervolgens in te vullen. Het bevreemdende titelnummer geeft al meteen aan dat hier muzikanten aan het werk zijn die het moeten hebben van spontane fragmenten en interacties. Bas en trompet dialogeren en worden knap aangevuld met drums en percussie. Dat losse komt ook tot uiting in het veelzeggende Hakketak.

Joris toont zich erg polyvalent: hij bespeelt de ngoma handdrum in Leaflet en voegt wat piano toe aan Frinket. En ook De Groote laat zich niet onbetuigd. Naast trompet bespeelt hij met verve de flugelhorn in Windward en Flash.

Minstens zo opmerkelijk is de toegankelijkheid van het album. Velen schrikken zich een hoedje als het gaat om "experimentele" muziek of "free-jazz", maar dit is verteerbaar en behapbaar. En het spontane en toegankelijke gaan goed hand in hand. Het nieuwe 'Boundless' is een fijne verzameling van klankflarden, zeker voor wie een hedendaags muziekavontuur wil aangaan.