De Brassers - Tomorrow Never Ends - Live at Ancienne Belgique
Antler Records
“Meester Marc, we hebben u gisteren in de AB zien spelen en we gaan ook een groepeke beginnen. En ik ga ook in het Nederlands zingen”, Zo klonk het (misschien) die maandagmorgen op school tussen de jonge Stijn Meuris en zijn leraar maatschappijleer annex bassist bij De Brassers, Marc Haesendonckx, de dag na de Rock Rally-finale van 1980. Twee jaar later staan Stijn en zijn makkers met Gruppenbild in de finale van diezelfde Rock Rally in alweer diezelfde Ancienne Belgique in Brussel. Enkele edities later wint Stijn de Rock Rally met Noordkaap en de rest vraagt u maar aan uw geschiedenisleraar. Begin dit jaar speelden De Brassers voor de laatste keer live, niet toevallig in een uitverkochte Ancienne Belgique, kwestie van de cirkel rond te maken.
From zero to hero. Ooit werd er vanop de kansel van de dorpskerk in Hamont gewaarschuwd voor het addergebroed dat De Brassers waren, vandaag zijn ze Belpopfenomenen met En Toen Was Er Niets Meer op een drieënveertigste plaats in de VRT Lage Landen Lijst 2024 van Radio 1. Toendertijd uitgespuwd door de goegemeente, vandaag Vlaams Erfgoed (of toch zoiets in de buurt). De plaat van het afscheidsconcert begint dan ook niet toevallig met They Wanted Us Away, als statement van de ketters van het Vlaamse platteland. Na meer dan vijfenveertig jaar zijn ze er nog steeds, al is het voor een laatste keer live.
Van dezelfde ep, 'De Brassers' uit 1981, komt ook nog Sick In Your Mind voorbij, een beklemmende voorafspiegeling van de kommer en kwel van drank en dope, waarbij “insanity calls”. Het in oorsprong Engelstalige nummer krijgt in deze finale live versie een Limburgs extraatje mee aan het einde. Twijfels trekt ons zoals steeds mee in de vertwijfeling over wat het juiste is om te doen in het leven, het twijfelend zoeken naar nieuwe hoop: “Niets is zeker / er is steeds een maar”. Dit laatste live exploot is een mooi overzicht van oud en iets minder oud materiaal zoals Bad Company en O Brother, een nummer opgedragen aan de broer van zanger Marc, Eric Poukens, de voormalige drummer van de groep die in 2012 uit het leven stapte.
Ook in de begindagen van de groep hadden De Brassers tijdens live optredens de gewoonte covers te spelen als eerbetoon aan de muzikale helden. Shadowplay van Joy Division stond toen geregeld op de setlist. Vandaag zijn Lowdown van postpunkers Wire, Nasty Little Lonely van Britse punkband Alternative TV, en If There Is Something van art-/glamrockers Roxy Music aan de beurt. Nog een cover, maar dan van een heel andere orde, brengt Sietse Willems, zanger van Meltheads, aan de microfoon. Om de ecologische voetafdruk van dit artikel naar beneden te brengen, recycleren we even uit een voorgaand stukje dat we voor daMusic pleegden. We kozen toen Naïef van Meltheads tot één van de vijf songs uit 2022 die de komende jaren in onze playlist zou blijven staan: “De bastaardzonen van de Brassers mokeren je onderuit. Een uppercut.” We nemen er géén woord van terug. Het laatste optreden van de band werd zo een kleine familiereünie met Marc en Sietse aan de microfoon, over wat beide generaties bindt: “Ze kijken naar ons de hele tijd / Ik ben niet naïef / Ze kennen de nummers van sociale computers / Ik ben niet naïef /... / Vecht met me!”
Het optreden wordt afgesloten met een triumviraat aan songs die De Brassers definiëren als groep. Als eerste komt het nummer aan bod waarmee wij zelf De Brassers leerden kennen. We waren er niet bij op de bewuste finale van de Rock Rally in 1980, maar dankzij de plaat, die ons lijfblad HUMO puurde uit alle finalisten van die editie, werden we door Kontrole omvergeblazen. Stijn Meuris was er, zoals boven vermeld, wel bij en komt op deze laatste keer in de AB de cirkel helemaal mee rond maken. “De centrale computer / Dat heeft de gegevens / En controleert / Miljoenen levens”, en in een oogwenk zijn we terug zestien jaar en voelen we ons weer geviseerd door de goegemeente die ons punks maar niks vindt.
Het is een tijd van uitzichtloze werkeloosheid en anti-atoom-marsen. Om zwartgallig van te worden. En Toen Was Er Niets Meer verwoordde de gevoelens van een hele generatie zwartjassen: “En toen was er niets... meer / Alles was gedaan / Ze hebben gezegevierd / Wij opgehouden te bestaan”. En ook nog: “De macht van het gezag / Het gezag van de macht / Die waren veel sterker / Dan wat voelde еn dacht”, poëtische messteken recht naar het hart. Punkpoëet Didi De Paris noemde het nummer ooit: “strijdmuziek voor een grimmige generatie, het volkslied van het galgenaas”. Met een laatste wanhoopskreet ??? (aka ’Ik Wil Eruit’) laten de Limburgers ons achter in een kolkende AB. Live valt definitief het doek over vijfenveertig jaar brassen. Het orkest blijft misschien nog spelen, maar zonder leevend publiek voor zich.
Bedankt Brassers, “de stijlvolste der stoorzenders”, volgens Marc Didden, net als zij, muziekroyalty uit Hamont.