Daymoon - Cruz Quebrada

Progressive Promotion Records

Een album maken als vorm van therapie, het ligt min of meer voor de hand. Zeker voor de Portugese multi-instrumentalist Fred Lessing, die de vroegtijdige dood van zijn eega in 2012 verwerkt op ‘Cruz Quebrada’, wat zoveel betekent als ‘Broken Cross’. Het is de derde plaat van zijn progressieve project Daymoon.

Lessing maakt al muziek sinds de jaren tachtig en na het verscheiden van zijn progband Dead Landscape – door gebrek aan succes kwamen de meeste leden in commerciëler vaarwater terecht – ging Lessing als enige door met progressieve rock. Op ‘Cruz Quebrada’ spreekt hij openlijk over kanker, de dood, het weduwnaarschap en je leven herbeginnen. Dat doet hij met een heel gevarieerd palet. En die caleidoscoop van stijlen lijkt eerder voor dan tegen hem te werken.

De eerste zeven nummers – samen vormen ze het eerste deel Out – schreef Lessing kort voor en meteen na Ines’ overlijden. Hij had niet de intentie ze uit te geven of ook maar professioneel op te nemen. Het titelnummer zet meteen een avantgardistische toon: veldopnames van treinen, een ferryboot op de Taag en een storm, naast opnames van mensen in een bar. Paulo Chagas speelt houtblazers alsof deze muziek moet vechten voor zijn ontstaan. Het kruis is gebroken, Lessings wil om te leven lijkt geknakt.

De echte gewaarwording komt er in Fish Dissected; Lessing is nu zo in de war dat de waanzin even toeslaat. ‘As time hurts us to the bone.’ We horen nu een groep aan het werk die eerder de zang van Bruno Evangelista maximaal ondersteunt dan zelf uit de band probeert te springen. De klagende klarinet neemt een centrale rol in de melodie aan. In Where It Hurts Most is dat de viool. Hier komt Lessing zelf voor de microfoon, maar vocaal is hij toch een maatje te klein.

Ook in het metaforische Shipwreck is zijn hol klinkende zang het minpunt, maar dat wordt goedgemaakt door knap, instrumentaal spel. ‘Spit in your palms and rub your hands / There’s work to bedone, old man!’, klinkt het ten slotte ironisch. De dissonante intro van Whalebone verwijst naar de zwartste dagen van december voor Ines’ dood. Een walvisbeen roept herinneringen op; de klarinet is een goede indicator voor melancholie, maar Lessings parlando maakt er een taaie zit van.  

Gedreven door momenten van waanzin reed Lessing zijn auto een keertje Over The Cliff. Een oude Peugeot speelt eventjes de hoofdrol. Het ingetogen Thyme drijft goeddeels op arpeggio’s en vertelt nog twee andere verhalen over kanker uit Lessings directe omgeving. Mooi is de Arabische invloed in de aanloop naar het climactische slot.

De hele tweede plaathelft In beslaat de suite The River, metafoor voor nieuw leven. Vanaf de Steven Wilson-achtige opening staat de muziek in het teken van Lessings mentale genezing en acceptatie van het verlies. En hij leert zijn nieuwe echtgenote Manuela kennen. Alles klinkt nu strak en rechtlijnig; het gevoel van verwarring en neerslachtigheid verdwijnt stilaan uit zijn hoofd. Het stuwende Headlong doet ons denken aan de gelijknamige IQ-song. Uiteindelijk stroomt The River over in kalme berusting.

Muzikaal is ‘Cruz Quebrada’ niet meteen een bijzonder album. Met alleen Bruno Evangelista als leadzanger had het zeker aan overtuigingskracht gewonnen. ‘Cruz Quebrada’ ontleent zijn meerwaarde aan de autobiografische context en geeft opnieuw betekenis aan de gevleugelde uitspraak: "Muziek verzacht de zeden."

De opbrengst van het album gaat integraal naar het kankerfonds Europacolon.