David Bowie - Blackstar (*)

ISO

We hadden een bespreking klaar van 'Blackstar' toen we vanochtend te horen kregen dat David Bowie gestorven was. Dus zijn we opnieuw gaan luisteren, met nieuwe oren en nieuwe kennis. En ja, er zijn tekens van dood te vinden op die plaat. Dat doet ons graag geloven dat hij die vijfentwintigste plaat er nog uit wilde voor hij ging sterven. Dat hij het al lang had voelen aankomen. Dat het één laatste groot plan was, ontsproten aan zijn meesterbrein.

Bowie laat op deze laatste plaat horen dat hij het experimenteren nog niet verleerd was. Dat hij zichzelf nog één keer wilde heruitvinden. Hij werd daarbij, volgens Tony Visconti, de producer met wie hij een jarenlang verbond had, geïnspireerd door ‘To Pimp A Butterfly’, dat meesterwerk dat Kendrick Lamar vorig jaar op de wereld losliet. Lamar vermengde hiphop met funk, soul en freejazz en het is die freejazz, die Bowie op ‘Blackstar’ ook begon te verkennen. De held van morgen, die de held van vandaag, gisteren en eergisteren mocht inspireren.

De titeltrack duurt tien minuten en is extreem griezelig. De dood staat centraal in Blackstar. In het middenstuk van het nummer zingt Bowie “Something happened on the day he died / Spirit rose ametre / and stepped aside / Somebody else took his place, and bravely cried / (I’m a blackstar, I’m a star's star, I’m a blackstar)”

Lazarus is het mooiste en meest confronterende nummer op het album, want geschreven vanuit het perspectief van een overledene. De eerste strofe begint met “Look up here / I’m in heaven” en eindigt met “Everybody knows me now.” Verder bezingt Bowie in dit mooie nummer de vrijheid van de dood in de laatste strofe, net voor de saxofoon helemaal loos mag gaan.

Sue (Or In A Season Of Crime) - een nummer dat in het najaar van 2014 al online verscheen, maar voor deze plaat grondig herwerkt werd -  gaat over ziekenhuizen, x-rays, over grafstenen en over afscheid nemen. Er waait een stevige sturm und drang doorheen de song, een noodzakelijkheid. Het hoort bij het opwindendste dat Bowie ooit op plaat heeft gezet; en het had ook van Radiohead kunnen zijn.  

Eén en ander lijkt ons hier te toevallig om toeval te zijn. Ook het boekje, voor wie de fysieke cd heeft gekocht, bevat een verborgen boodschap. Een gitzwart boekje, met letters op glanzend papier. Met daarin de verborgen boodschap:

Seeing more and feeling less 
Saying no but meaning yes
That's the message that I sent 
I can't give everything away 

Het is een passage uit de afsluiter van deze afsluiter van een plaat, met daarin een mondharmonica die hij geleend heeft van zijn eigen plaat, namelijk van A Career In New Town, dat in 1977 op het legendarische ‘Low’ stond.

Deze prachtsong en Dollar Days hebben het potentieel om het tot een postume klassieker te schoppen. ‘Blackstar’ was niet zomaar een slotakkoord, laat geen weggedeemsterde, bleke artiest horen, maar het laatste werk van een artiest die afscheid wilde nemen op zijn manier en in grote vorm.