Bombino - Deran
Partisan Records
Toen in 2007 de Nigeriaanse regering het publiekelijk spelen van gitaar verbood aan de Toeareg omdat het een wapen voor opstand zou zijn, ging voor Omara Bombino Moctar het hek van de dam om zijn muzikale opstand juist uit te breiden. In ballingschap vanuit Burkina Faso en met steun van onder meer Dan “Black Keys” Auerbach en David “Dirty Projectors” Longstreth, begon de woestijnblues-ster een wereldwijde veroveringstocht om de onderdrukking van zijn volk aan te vechten.
‘Deran’ is niet zomaar een protestplaat, maar wel eentje die de liefde voor de woestijn bezingt en de immense schoonheid bejubelt van een gebied dat voor velen gelijk staat aan stammenoorlogen, illegale olieontginningen en extremistische godsdienstgroeperingen. Bombino keert terug naar de natuur, naar zijn roots en heeft het over respect voor natuur en bescherming van land en landschap. Of hoe een boegbeeld van de nieuwe Toeareg-gitaargeneratie een nieuwe Sahara-tsunami tracht te veroorzaken.
Daarvoor heeft de muzikale nomade weer een leger rasmuzikanten rond zich geschaard met Marokkaans, Mauritaans … tot zelfs Belgisch bloed, wat enigszins de eclectische en moderne stijl van deze muziek verklaart. Want je krijgt natuurlijk de traditionele ingrediënten van typische, exotische, ontdubbelde klaagzang (in het Tamaseq-dialect overigens), die oppeppende beats van handpercussie of geklap en de vingervlugge, repetitieve, bluesy gitaarstukken die samen een eigen manier van hypnose oproepen. Enkel al voor die laatste is het luisteren naar Bombino een lust voor het oor. Maar de protestzanger aarzelt niet om die elementen te vermengen met andere culturele smaakmakers zoals een zachte reggaegroove (Tenesse), of zelfs wat pittige, Westerse rockriffs (Imajghane). Uptempo of sierlijk en harmonieus, bluesy klagerig of met enige trots: keer op keer zorgt dit gezelschap voor een golf van emoties, verpakt in een fraaie, melodieuze wereldklasse.
Het valt dus geheel niet op dat de Toeareg innerlijk worstelt met zijn globaal zwerversbestaan en zich liever terug spiegelt aan zijn eigen culturele roots en de eenvoud van het woestijnleven. Want hoe hou je nu vast aan de “achak” (de ongeschreven erecode van zijn nomadenvolk), als je gebukt gaat onder Facebook, mobiele telefoons en vierentiwntig-uur-tv-drukte? En dat terwijl diezelfde woestijn dan ook nog eens in brand lijkt te staan. “Deran, deran alkheir” ofte “Beste wensen, beste wensen voor vrede”, zo predikt Bombino. Ditmaal zonder de hulp van grote, moderne producers. Maar op zijn eigen, unieke en erg meeslepende wijze. Met gitaar, stem en muziek, fraaie muziek.