Anderson/Stolt - Invention Of Knowledge
InsideOut Music
Telkens Jon Anderson met nieuwe muziek opduikt, begint het bij ons te kriebelen. De verwachtingen zijn dan ook hooggespannen. Maar op zijn gezegende leeftijd – hij is er eenenzeventig – beseft de zingende engel dat alle registers opengetrokken mogen worden. Nadat vorig jaar het album met violist Jean-Luc Ponty is verschenen, is ‘Invention Of Knowledge’ het resultaat van zijn samenwerking met Roine Stolt (The Flower Kings) en het is zelfs beter dan we ooit hadden durven dromen.
Met deze plaat – die exact één jaar na het overlijden van Chris Squire verschijnt – zal opnieuw de discussie oplaaien over wie het "echte" Yes vertegenwoordigt. De post-Anderson-albums, die de legendarische groep uitbracht, mogen er zijn. Ook tijdens de concerttournees laait het oude vuur onder Steve Howe en Alan White weer op. Maar een zanger en boegbeeld als Anderson is onvervangbaar, ondanks de goedbedoelde inspanningen van Benoit David en Jon Davison.
Bovendien is Anderson naast de unieke falsetstem ook altijd een belangrijk liedjesschrijver voor de band geweest. Bijgevolg was/is Anderson ook één van de bekendste en succesvolste soloartiesten onder de intussen talloze groepsleden. Het artistieke hoogtepunt van zijn solistische uitstapjes is ‘Olias Of Sunhillow’(1976), waarop Anderson meer dan veertig instrumenten bespeelt om het fantastische universum van Olias op te roepen. Het album is sindsdien het credo, een soort geloofsbelijdenis van de progressieve muziek geworden, omdat het een triomf is van individueel kunstenaarschap.
Ondertussen werkt Anderson al jaren aan een vervolg onder de naam ‘Zamran’. Zou hij (delen van) die muziek nu voor ‘Invention Of Knowledge’ gebruikt hebben? We vragen het ons af, want het lijkt wel alsof de muzen die verantwoordelijk waren voor ‘Olias Of Sunhillow’ en ‘Tales From Topographic Oceans’ de krachten gebundeld hebben. Hier is niet op een noot meer of minder gezien. Dit is muziek van buitenmaatse proporties en breedbeeldkwaliteit. Naast melodie is evenveel aandacht geschonken aan textuur en harmonische ontwikkeling. Het is als "luisterboek" het equivalent van fantasy-epiek. Niet dat Anderson over elfen, trollen en hobbits zingt; daarvoor zijn de lyrics te spiritueel. Maar mochten Tolkien en C.S. Lewis vandaag leven, ze zouden er gek op geweest zijn.
Grappig overigens dat ‘Invention Of Knowledge’ vandaag waarschijnlijk veel beter ontvangen zal worden dan ‘Tales From Topographic Oceans’ indertijd. In 1973 vonden velen, waaronder Rick Wakeman, de experimentele dubbelaar "over the top". Vandaag is het een klassieker uit het genre, maar het blijft een kwestie van "You love it of hate it". Het huidige publiek voor progrock is wel meer gewend. ‘Invention Of Knowledge’ zal ongetwijfeld een breder draagvlak vinden dan ‘Tales’ ooit heeft gekend.
Bovendien heeft Anderson voor dit project de juiste muzikanten en geestgenoten gevonden. InsideOut-labelmanager Thomas Waber was de go-between tussen Anderson en Roine Stolt. Gepokt en gemazeld in Yes-muziek en aanverwante spiritualiteit, is de ervaren Zweedse gitarist de perfecte match voor Anderson. Logisch dus dat The Flower Kings met bassisten Jonas Reingold en Michael Stolt en drummer Felix Lehrmann in stelling worden gebracht, naast toetsenist Lalle Larsson (Karmakanic, Agents Of Mercy) en Yes-alumnus Tom Brislin. Zij moeten onder de indruk van Andersons aanwezigheid geweest zijn, want iedereen speelt alsof zijn leven ervan afhangt. Een plaat maken met de maestro is voor deze jongere generatie dan ook een unieke kans.
Al bij al mogen we stellen dat het "buitengooien" van Anderson bij Yes een geluk bij een ongeluk is. We denken immers niet dat de zanger met het huidige Yes dezelfde hoogten had kunnen bereiken. Zelf zingt hij hier de sterren van de hemel. We kijken reikhalzend uit naar een concertante uitvoering van ‘Invention Of Knowledge’, maar plannen in die richting zijn niet bekend. Anderson vertrekt wel op tournee met oude bandmaten Trevor Rabin en Rick Wakeman. Er zou al nieuw materiaal geschreven zijn. Anderson is beziger dan ooit. Maar dat is voor een volgend hoofdstuk.