Ry X - Warme chocolademelk

undefined, 30 november 2016

Ry X – echte naam Ry Cuming – heeft het ook gemerkt: de koude is in het land. Voor een Australiër is dat des te opmerkelijk, ook al heeft die dan van Berlijn zijn tweede thuis gemaakt. Na de uiteindelijke release van zijn eerste album ‘Dawn’ dit jaar is hij er ook het podium mee op gekropen en dat in het gezelschap van vier muzikanten. Het was fijn om te horen dat de strijkers voor één keer niet uit een bakje kwamen.

Er stonden maar negen songs op de setlist en toch slaagde Ry X erin om het podium circa 75 minuten bezet te houden. Waarom het zo kort was, blijft een vraagteken – op ‘Dawn’ staan er al twaalf songs en er is nog een pak ander materiaal voorhanden van ep’s en eerdere projecten – maar op één of andere manier voelde het toch aan als precies lang genoeg. Lang genoeg om net niet te gaan vervelen en kort genoeg om te verlangen naar meer.

 De show begon op de mooist mogelijke manier met Shortline. De zachte intro werd verlengd, de spots bijna gedoofd. Ry Cuming kwam naar voren, deed z’n ding en pas op het einde van het nummer werden de silhouetten van de andere muzikanten ook zichtbaar. Ze werden nooit volledig zichtbaar en het was goed zo.

Shortline toonde meteen aan waarom Cuming er goed aan gedaan om echte muzikanten – violiste, celliste, keyboardspeler en drummer-percussionist-pianist – mee te brengen: de strijkers klonken warm, de piano helder en de drums waren geschikt voor in het soort Berlijnse club waarin je in het halfduister met je hoofd naar beneden je zachtjes mee kan laten glijden op de muziek. Nog zo’n dansbaar nummer was Howling. Het klinkt hip, filmisch en toegankelijk tegelijkertijd, we wachten op de eerste indie coming-of-age film die dit nummer op hun soundtrack plaatst.  

Ry X volgde vaak hetzelfde stramien: er werd zachtjes begonnen, Ry Cuming riedelde zachtjes op een akoestische dan wel elektrische gitaar, zette die halfweg even zachtjes aan de kant en dan werd er, ook al zachtjes, laagje per laagje een nummer opgebouwd. Het geheim zat ‘m in die kleine hoekjes die af elke song af leken: zo leek de drummer in Salt wel net naast de maat te drummen alsof het jazz betrof en waren de subtiele krasjes van de viool, zo leek het wel, weggelopen uit een tot nu toe onuitgegeven track van dEUS.

De vergelijkingen tussen Bon Iver en Ry X zijn niet onlogisch en waren het duidelijkst te horen in successingle en enige bis Only, maar tegelijkertijd is er voldoende dat de twee van elkaar onderscheidt zodat we niet van een kopie hoeven te spreken. Het is zoals cheesecake: altijd lekker, zowel met aardbeien als met bessen, de ene keer met een gekruimelde en de andere keer met een andere bodem. Bovendien toonde het enige nieuwe nummer op de setlist (voorlopig titelloos voor ons) aan dat Ry X ook al aan het uitzoeken is welke richting hij nog uit kan met zijn stem en zijn muziek. In het nieuwe nummer klonk hij immers als The Weeknd, als die zijn keel niet met glijmiddel, maar met een zacht zalfje zou hebben gesmeerd.

Ry Cuming schuurde langs het randje van het melige toen hij zei dat hij veel tijd doorbracht met zijn muzikanten en dat hij dus geluk had dat het zulke prachtige mensen waren, maar we geven ‘m het voordeel van de twijfel en willen even geloven dat hij het echt meende.

Hij prees ook de prachtige zaal (terecht) en bedankte ons ook om de kou te trotseren, ook terecht. Maar wat we vooraf niet hadden durven vermoeden: de combinatie tussen de kou en Ry X bleek perfect. Zijn nummers hadden ons de schoonheid van winter laten proeven en toen we weer buiten liepen – helemaal gesterkt – voelde we de warmte in ons lichaam, alsof we net een warme chocolademelk hadden gedronken die we nog helemaal door ons heen voelde lopen.

Hij kreeg twee staande ovaties voor een show van nog geen anderhalf uur. En we durven niet eens te zeggen dat ze onterecht waren.