Ayreon - 01011001 - Live Beneath The Waves

Mascot Label

Arjen Lucassen, de man van de epische Ayreon-conceptalbums, een gevestigde waarde binnen de progressieve rock en metal en een uitermate sympathiek persoon. De live appearances zijn eerder uitzonderlijk (Graspop 2018 als headliner in de Marquee) wat betekent dat, als er dan eens een show georganiseerd wordt, er een tsunami van interesse is. De laatste vijf uitverkochte conceptshows vonden plaats in 013, Tilburg op drie opeenvolgende dagen in september 2023 onder de naam ‘01011001 - Live Beneath The Waves’. Het resultaat is ronduit verbluffend.

Wie Ayreon kent, weet dat je je kan verwachten aan een ton zangers en zangeressen, elk in functie van een bepaald thema, een personage, een gevoel, etc. Het begon allemaal in 1995 met ‘The Final Experiment’ en ging doorheen de jaren verder met ‘Into the Electric Castle’, ‘Universal Migrator’, ‘The Human Equation’ en -in 2008- ‘01011001’. Deze laatste werd integraal gebracht, telkens voor drieduizend uitzinnige fans. Wat is het heerlijk om hen compleet uit hun dak te horen gaan. Zeer aanstekelijk!

De live band, met vaste waarde Ed Warby op drums, Marcel Coenen (ongelooflijk wat die man  met een gitaar kan) en orkestleider Joost van den Broek, speelt de pannen van het dak. Dat allemaal met een loepzuivere mix zorgt ervoor dat je niet enkel onder de indruk bent van alle vocalen, maar ook van de muziek zelf – je zou het zowaar bijna vergeten.

Hoewel er veel van de oorspronkelijke cast aanwezig is, valt het toch op hoezeer je gewend raakt aan de stemmen van op het studioalbum. Daniel Gildenlöw (Pain Of Salvation), Floor Jansen (Nightwish, After Forever) en Ty Tabor (King’s X) ontbreken bijvoorbeeld en dat hoor je. Maar ze worden opgevangen door waardige vervangers, hoewel dat specifieke stemgeluid van beide heren en dame toch uniek te noemen is. Tom Englund (Evergrey), Simone Simons (Epica), Jonas Renske (Katatonia) en Anneke van Giersbergen (The Gathering, solo), om er een paar te noemen, zijn wel van de partij. En hen haal je er meteen uit. Wat een line-up!

Sowieso is het moeilijk om een recensie te schrijven over een live album. Daarom houden we het bij enkele hoogtepunten: de vocale uithaal op het einde van Newborn Race, de duo-gitaarsolo halverwege Ride the Comet, het a cappella-einde van Sixth Extinction en de oppermachtige opener Age Of Shadows, misschien wel één van Ayreons sterkste songs.

Of je nu fan van het genre bent of niet, je moet gewoonweg erkennen dat deze live registratie uitmuntend is. Dat je een conceptplaat als deze op zo'n manier en met dergelijke overtuiging kan brengen, is buitengewoon te noemen. Lucassen is en blijft de meester van de metalopera’s. Zo simpel is het.